از خصوصیات دیگر عقلی و ذهنی این است که کودکان در این سنین، به قصه گویی علاقه مند می شوند و خودشان را جای شخصیت های اصلی می گذارند.
لازم به ذکر است که نویسنده کتب قصه و شعر کودکان، باید کارشناس تربیتی باشد.داستانها نباید به گونه ای باشد که صفات بد را بیان کند.
درقصه گویی با تخیلات کودک سر و کار داریم، تخیلات در کودکان زیاد است. بعنوان مثال پدرش راننده است تصور( تخیل) می کند پزشک است.تخیلات کودک را با دروغگویی اشتباه نگیرید.
آیا تخیلات در کودکان خوب است یا نه؟
تخیلات مانند چاقوی دو لبه است و این تخیل در کودکان باید جهت دهی شود.مثلا وقتی با کودک مهمان بازی میکنید از تخیل او در یادگیری مهارتهای زندگی مثل خانه داری، آشپزی وکمک درکارمنزل استفاده کنید وتخیل او را در جهت مثبت هدایت کنید.
لبهٔ مثبت تخیل:
1. فضای مناسبی برای یادگیری است.
2. شخصیت پردازی می تواند تبدیل به الگو شود.
3. اگر شخصیت منفی در قصه وجود نداشته باشد، شخصیت کودک به سمت منفی میل پیدا نمی کند.
لبهٔ منفی تخیل:
1. واگذار کردن کودک به تخیلات خودش
2. تنهایی بیش از حد کودکان منجر به تخیلات منفی می شود.
3. عدم وجود امکانات مناسب.
ویژگی های قصه گویی:
ساختار قصه باید قابل فهم باشد.
قصه باید حس کنجکاوی ویادگیری کودک را توسعه دهد.
قصه باید حواس متناسب کودک را به کار بگیرد. مانند حس مهم بصری (قصه های تصویری)
قصه نباید سریالی باشد بلکه در هر قسمت باید به نتیجه برسد. اگر نتیجه ای وجود نداشته باشد، مثل سر کار گذاشتن است.
باید این گونه باشد؛ امروز؛ قصه + نتیجه و فردا؛ قصه + نتیجه
باید با لحن وادبیاتِ زیبا گفته شود.به خاطر داشته باشید که کودکان به اشیاء بی جان، جان می بخشند.
شرایط و محتوای قصه کودکان:
در قرآن، 300 داستان آمده که این موضوع بیانگر نقش مهم قصه و داستان است.
قصه برای کودکان شرایطی دارد:
* باید شخصیت اصلی داستان، مثبت باشد (بچه لجباز و تنبل و.. بار منفی داشته و الگوی منفی است)
* قصه باید مثبت باشد
* پس بچه چه طور مبارزه با بدی ها و منفی ها را یاد بگیرد؟
الف) شناخت بدی و مبارزه مختص 7 سال دوم است چون کودکان زیر 7 سال قدرت تحلیل مسائل را ندارند.
ب) کودکان آستانهٔ تحمل پایینی دارند.
اگر در زیر 7 سال کار های بد و منفی را به کودک یاد دهید، سریع بروز می دهد پس خیلی محتوا های منفی و بد به بچه ها ندهید. و نکته مهمی که لازم است به آن توجه کنید این است که کودک زیر ۴ سال باید فقط کنار مادرش باشد نه مهد و مراکز اجتماعی))
تصاویر قصه مثبت باشد. جهت دهی از لحاظ شنیداری و دیداری باید مثبت باشد.
قصه به اشکال مختلف بیان می شود:
- ترکیب تصویر و بیان؛ هر دو با هم.
- شنیداری؛ مثلا برایش تعریف می کنید.
- تصویری؛ کتاب قصه های بدون متن چاپ شده که والدین می توانند به همراه فرزندشان برای تصاویر کتاب، قصه بسازند.
حتی در مورد اهل بیت هم می توان تصویر سازی کرد. مثلا قصهٔ غدیر خم با تصویر باشد.
داستان تصویری ممکن است:
الف)تصویر از پیش طراحی شده باشد. قبل از بیان قصه، تصویر آن را تهیه کنید.
ب) زنده باشد. یعنی همان لحظه که به کودک قصه می گویید تصاویرش را بکشید که این امر به شکل گیری شخصیت کودک کمک می کند.
محتوای قصه:
محتوای قصه می تواند واقعی یا تخیلی باشد.اولویت در قصه گویی، محتوای واقعی است مانند داستان زندگی پیامبران و اهل بیت (ع).
لازم است نکته ای را در خصوص دروغ در کودکان مطرح کنیم.دروغ گویی یک ناهنجاری با ریشه محیطی است. گاهی خود والدین باعث دروغ گفتن کودک می شوند.مثلا زمانی که همسر یا فرزندتان در قبال دیرکردنش راستش را می گوید و شما برخورد تندی با او می کنید لذا دفعه بعد، دروغ می گوید.البته دروغ در کودکان زیر 7 سال معنا ندارد به این معنی که اکثرا تخیلات ذهنی شان را بیان می کنند. بنابراین باید تخیلاتش را با قصه های تصویری و مثبت، جهت دهید.
همچنین به منظور پرورش قوهٔ تخیل کودک، گاهی اوقات میتوانید قصه نیمه تمام برایش بگویید تا خودش قصه را به پایان برساند.
(برگرفته از سخنان استاد تراشیون)
