زمانی که یک گفتوگو آغاز میشود، برای حفظ و ادامه آن لازم است که گوینده به حالتهای عاطفی شنوندهاش توجه داشته باشد. کودکانی که مشکل ارتباطی دارند، اغلب در درک احساس شنونده نیز ناتوان هستند، درحالیکه کودک اجتماعی، سریع و راحت میتواند حالتهای احساسی شنوندهاش را بشناسد و طبقهبندی کند، آنگاه سخنانش را ارزیابی کند و براساس پاسخهایی که از شنونده دریافت میدارد، کلماتش را انتخاب کرده و گفتوگو را ادامه دهد.
همدلی کردن شبیه درک گفتههای دیگران است، با این تفاوت که شنونده باید سعی کند احساسات سایر افراد را نیز درک کند. همدلی کردن این امکان را به فرد میدهد که بتواند ارتباطی واقعی با دوستانش برقرار کند. برای مثال، اگر دانشآموزی در درس ریاضی نمره20 گرفته ولی دوستش 11 شده است، بتواند شادی خود را کنترل کرده و با دوستش به ابراز همدردی بپردازد. او میتواند با گفتن جملهای نظیر « اشکال ندارد، سعی کن در امتحان بعدی بیشتر درس بخوانی تا نمره بهتری بگیری»، او را دلداری دهد.