اکثر والدین از سطح شناختی کودکشان آگاهی درستی ندارند و نمی دانند که حرف هایشان تا چه اندازه روح و روان کودک را بر هم می ریزد و اغلب فکر می کنند کودک متوجه تنبیه، حرف زدن و تحقیر کردن آن ها نمی شود. کودکان در هر مرحله از رشد سطح شناختی ای دارند که با آن سطح شناختی، هر چه می شنوند را تفسیر می کنند. اگر با بی توجهی حرف های بدی به کودک تان بزنید تاثیر مخربی بر روحیه او خواهید گذاشت.
هیچ وقت کودک تان را تحقیر نکنید
مثلا گاهی کودک بیان می کند که من می خواهم دکتر شوم. والدین در جواب می گویند : تو با این درس خوندنت دکتر هم می شوی، تو دیپلم هم نمی تونی بگیری!
این جملات انگیزه کودک را از بین می برد و عزت نفسش را پایین می آورد. او با جملات شما فکرش مشغول می شود و با خود می گوید من هر چقدر هم تلاش کنم، به اهدافم نخواهم رسید. پس دست از تلاش برمی دارد. درست است که در این شرایط شما بگویید: بله اگر تلاش کنی می توانی دکتر یا مهندس خوبی شوی.
والدین در بحث و دعوا کردن با هم مواظب حرف هایشان باشند
والدین در هنگام جرو بحث جملاتی را بیان می کنند که باعث اضطراب فرزندانشان می شود. باید دقت کنند همان طور که مجازند بخشی از رابطه عاشقانه شان را جلوی کودک نشان دهند و بخشی در خلوت خودشان و به دور از چشم کودکشان باشد، در مورد دعوا و بحث هایشان هم به همین شیوه رفتار کنند. آنها نباید اوقات خوش شان را دور از چشم کودک سپری کنند و بحث هایشان را در جلوی کودک بیاورند. کودک باید در محیطی امن رشد کند و بتواند به والدین و صمیمیت بین آنها و خودش اطمینان کند.
وقتی مادر کودک به پدرش با صدای بلند می گوید : تو آخر مرا می کشی یا از دست تو دق می کنم، کودک همیشه اضطراب دارد که پدرش، مادرش را خواهد کشت.
حالا وقتی مادر مریض می شود کودک دچار دلهره و اضطراب می شود که مامان گفته بود از دست بابا می میرد برای همین مریض شده و بابا را مقصر مریضی مامان می داند. با این شرایط نه تنها دچار اضطراب و استرس می شود بلکه رابطه اش با پدرش نیز دچار آسیب می شود.
از کودک تان تعریف غیرواقعی نکنید
وقتی به کودک تان می گویید تو بهترین پسر یا دختر دنیا هستی یا تو یه نقاش معروف می شوی یا یک پزشک ماهر می شوی. کودکان با این جملات از خود این انتظارات را خواهد داشت. وقتی بزرگ می شود و می بیند که از او زیباتر و باهوش تر هم هست، عزت نفسش پایین می آید چون همیشه از خود انتظار بهترین را داشته و این موضوع او را اذیت می کند.
کودکتان را تنبیه عاطفی نکنید
هیچ وقت کودکتان را از خود محروم نکنید حتی در کلام. هیچ وقت به کودکتان نگویید : من دیگه دوستت ندارم، من دیگه مامانت نمیشم، می ذارم از دستت میرم، من می خوام مامان یه بچه دیگه بشم و ...
به جای این که به او بگویید دوستت ندارم، کار زشت و نادرستی را که انجام داده است به او گوشزد کنید و بگویید دیگر نباید این کار را تکرار کنی. با این روش کودک می فهمد که با او مشکل ندارید بلکه کار اشتباهش را نمی پسندید. نباید برای تربیت کودکتان از مهر و عاطفه پدر ومادری تان استفاده کنید و قضیه را احساسی نکنید. با منطق در سطح فهم کودک درباره کار اشتباهش توضیح دهید و از او بخواهید کارش را تکرار نکند.
عزت نفس کودکتان را بالا ببرید
در طول روز تکرار کنید: من مامان و بابای تو هستم و همیشه مراقبت هستم، من تو را دوست دارم یا من به تو افتخار می کنم. این جملات را بدون شرط و صریح بیان کنید. وقتی کودک شما نمره بیست گرفت یا اتاقش را تمیز کرد این جملات را به او بگویید تا بداند در این شرایط او را دوست خواهید داشت و به او افتخار می کنید.
کودک را زود بزرگ خطاب نکنید
با استفاده از کلماتی چون: تو دیگه بزرگ شدی، تو دیگه کوچولو نیستی، تو خانم یا آقا شدی و ... کودک از دنیای کودکی به دنیای بزرگسالی می رود و از خود انتظار کودکی نخواهد داشت و البته رفتار بزرگسالانه در حد توان او نیست و به تدریج اعتماد به نفسش پایین می آید.
کودک تان را با لقب صدا نزنید
والدین با برچسب هایی که به کودک می زنند باعث می شوند که این برچسب ها تبدیل به رفتار، عادت و در نهایت تبدیل به هویت او شود. برچسب زدن به کودک باعث می شود که در نهایت آن لفظ را به هویت و شخصیت کودکتان تبدیل کنید. مثلا وقتی به او می گویید دروغ گو، خجالتی، نق نقو ... کودک باور می کند که این خصوصیات را دارد و پس از چندی شخصیت این چنینی پیدا می کند. تکرار واژه ها در شکل گیری شخصت کودک تاثیر به سزایی دارد. ویژگی های مثبت چون سلام کردن، مسواک زدن و یا کتاب خواندن را وارد هویت کودک تان کنید.
