همه ی پدرومادرها آرزو دارند که فرزندانی موفق و برجسته داشته باشند . اما اغلب آنها شیوه ی صحیح تربیت را آنگونه که باید و شاید نمی دانند . در شرایطی که راه و روش تربیت را نمی دانیم ، اگر هیچ اقدامی نکنیم به تربیت فرزندان کمک بیشتری کرده ایم . اگر بتوانیم از تربیت ناشیانه خودداری ورزیم به بهتر شدن کودکان یاری موثرتری رسانیده ایم .
به قول "هلوسیوس" « کودکان ، نادان به دنیا می آیند نه ابله ، اما آنان به واسطه ی تربیت ما بزرگسالان به بلاهت کشانده می شوند»؛ و با بصیرتی زیبا و تکان دهنده در حدیثی می خوانیم که : کسی که بدون بصیرت ، اقدام به عملی نماید ، مانند پوینده ای است که هرقدر سریعتر حرکت می کند از هدف دورتر می شود . (اصول کافی ، ج 1 ، ص 54 )
با این مقدمه به سراغ نکاتی می رویم که دانستنش بی فایده نیست .
1- نام و نام خانوادگی مناسب و با معنی در تمام مراحل زندگی ، ذره ذره سبب سربلندی و افتخار می گردد و در مقابل ، نام بی مسمی و قدیمی ، ذره ذره اعتماد به نفس را کاهش می دهد و مثل یه لکه ی ننگ ، همیشه همراه آدم است .نام نیکو اولین قدم در راه اعطای عزت نفس به فرزندان است . همان طور که در احادیث اسلامی ذکر شده ، نام نیکو اولین حقی است که والدین نسبت به فرزندان خود باید انجام دهند .
2- آغوش گرم و صمیمی ، معجزه می کند . سعی کنید هر روز فرزندتان را چند دقیقه در آغوش نگه دارید و آرام آرام تکان دهید . این کار به هردوی شما آرامش و نیرو می بخشد .
محبت زورکی نتیجه ی عکس دارد . آغوش خود را باز کنید تا او به سمت شما بیاید . زیاده روی در ابراز احساسات ، همان ضربه ای را به کودک می زند که ابراز نکردن محبت و دوری جستن می زند
3- در کنار محبت بی دریغ و همه جانبه ، مدیریت احساسات را هرگز فراموش نکنید . مثلا اگر فرزندتان آنقدر مشغول بازی است که حوصله ی آغوش گرم شما را ندارد ، با زور و اجبار او را به طرف خود نکشید و محکم نبوسید .محبت زورکی نتیجه ی عکس دارد . آغوش خود را باز کنید تا او به سمت شما بیاید . زیاده روی در ابراز احساسات ، همان ضربه ای را به کودک می زند که ابراز نکردن محبت و دوری جستن می زند.اغلب آدم هایی که در بزرگسالی به دنبال عشق های یکطرفه می روند و عاشق فردی می شوند که محبتی به او ندارد ، همان هایی هستند که در خردسالی به جای بوسه ی گرم و نرم و صمیمی ، او را محکم و همراه با درد و تنش بوسیده اند .
- هرگاه بین کار و خانواده تضادی پیش آمد ، خانواده را بر کار مقدم دارید.
- انتظار متانت ، منطقی بودن ، از خود گذشتگی و سایر معجزه ها را از فرزند کوچک خود نداشته باشید .
- هیچ گاه وسط صحبت فرزندتان نپرید و هیچگاه جمله هایش را کامل نکنید .
- هر سال ، بدون استثناء ، برای فرزندتان جشن تولد بگیرید هرچند بسیار مختصر ، تنها با یک کیک کوچک خانگی در کنار اعضای خانواده . اگر هم می خواهید برایش جشن تولد بگیرید ، مهمانی بزرگ تر ها و دوره های فامیلی را با یک جشن تولد کودکانه با حضورهم سن و سالهایش قاطی نکنید .
- انتظار نداشته باشید که هر درس و هشدار تربیتی شما را نخستین بار بیاموزد و آویزه ی گوش نماید.
- اگر می خواهید رشته ی مهر و محبت بین شما و فرزندتان محکم تر شود ، به جای آنکه تمام روز را در خانه بمانید ، گاهی همراه با هم به بیرون از منزل روید : پارک کوچک کنار خانه ، خرید مایحتا خانه ، دیدار از کتاب فروشی و کیوسک روزنامه فروشی ، دیدن مغازه های فروش پرندگان خانگی، تماشای فواره ی بزرگ وسط میدان از نزدیک ، ...
- برای اسباب بازی های مورد علاقه ی فرزندتان ارزش قائل شوید ، هرچند شکسته و به نظر شما بی اهمیت و بی کاربرد باشد .
- بپذیرید که مادر یا پدر کامل نبودن ایرادی ندارد . این امر از فشار بر شما و فرزندتان می کاهد .
- همیشه گریه ی فرزندتان علت خاصی ندارد . گاهی فقط و فقط برای جلب توجه شماست .
- درک کنید که ممکن است حتی افراد خردسال ، هرازگاهی دل شکسته شوند .
- هر شب فرزندتان را تا محل خوابش مشایعت کنید ، دست در دست هم برایش لالائی و قصه بگوئید ، صورتش را ببوسید ، تا آرام و راحت به خواب رود . این خواب آرام ، یکی از نیرومند ترین عوامل رشد جسمی و ذهنی اوست .
- به نوع بازی و حرف های تنهایی اش دقت کنید . به نقاشی ها و رنگ هایی که استفاده می کند دقت کنید . مطمئن باشید به عنوان یک مادر یا پدر بدون نیاز به یک روان شناس ، از روحیات و نیاز های فرزندتان آگاه می گردید .
- تمام رهنمودهای تربیتی و روان شناسی که در نشریات عانه پسند و مجلات زرد می خوانید را بی چون و چرا قبول نکنید .
- هروقت یک مورچه را دیدید که خرده نانی بسیار بزرگتر از خود را حمل می کند و بارها به زمین می افتد و دوباره برای بردنش تلاش می کند ، حتما به فرزند خود نشان دهید و اینگونه تلاش بی وقفه و ناامید نشدن در زندگی را به او بیاموزید .
- وقتی با او بازی می کنید ، بالاتر از او قرار نگیرید ، حتما بنشینید تا هم سطح او شوید . "تماس چشمی " با او را هیچگاه فراموش نکنید .
- در مقام پدر یا مادر ، خودتان را زیاد جدی نگیرید . او را مجبور به احترام نکنید . در همه جای دنیا و در تمام شرایط ، احترام ، متقابل است . به او احترام بگذارید و به جای "تو" ، به او "شما" بگوئید ، تا او نیز شما را "شما" خطاب کند .
- اجازه دهید گاهی فرزندتان با ظرف های آشپزخانه و وسایل درون کابینت بازی کند .
- ادب و انظباط را با قاطعیت اعمال کنید نه با خشونت .
- اگر آنقدر خوش افبال بودید که فرزندتان یک دسته گل خودرو برایتان آورد ، در مقابلش بنشینید و از او تشکر کنید.
- فرزندتان را وادار به انجام دادن کارهایی نکنید که از آنها هراس دارد . با ترس های او مبارزه نکنید تا از سرش بیفتد. مثلا اگر فرزندتان از تاریکی می ترسد ، همیشه چراغی را در خانه روشن نگه دارید . اگر از یک عروسک ژله ای لزج بدش می آید ، اصرار نکنید که حتما آن را در دست بگیرد . عدم اصرار شما ، ترس و هراس او را از بین خواهد برد .
اگر پسر کوچکتان عروسک بازی را دوست دارد، یا دخترتان مدام با توپ بازی می کند یا شمشیربازی را دوست دارد ، خیلی نگران رفتار آنان نباشید . گاهی رفتارشان تقلیدی و زودگذر است . در ضمن فرزندان کوچک شما مجبور نیستند طبق افکار و پیش پنداشته های بزرگسالان رفتار کنند .
- هیچ گاه به پسرتان نگوئید :" گریه نکن! گریه مال دخترهاست "
- اگر دختر کوچکتان از موی بلند خوشش نمی آید او را مجبور به این کار نکنید .
- اگر فرزندتان مایل بود ، گاهی به او اجازه دهید کفش پاشنه بلند یا روسری و چادر شما را بپوشد و ادای شما را درآورد .
- به رغم هشدارهای دندانپزشکان و متخصصان تغذیه ، به خاطر داشته باشید که گهگاه هرکودکی نیاز به آب نبات و شیرینی دارد .
- هرگز نگوئید : "هرگز" . شاید روزی خودتان مجبور به شکستن قواعد شوید . آنگاه دیگر حرفتان خریداری ندارد .همیشه با انعطاف و در نظر گرفتن احتمالات صحبت کنید تا اینگونه کم کم فرزندتان ، مفهوم نسبی بودن امور را درک کند .
- هر چند وقت یکبار همراه با فرزندتان کیک درست کنید و او را در جریان کار از ابتدای درست کردن مایع تا پختن در فر قرار دهید .
