عارضه خجالت مواقعی پیش خواهد آمد که کودک در موقعیت‌های ناآشنا قرار گیرد یا هنگام تعامل و گفت وگو دچار اضطراب و ناراحتی‌های عصبی شود، یا زمانی که تصور می‌کند به طریقی مورد توجه دیگران قرار گرفته است، در آن حالت بی‌نهایت ناراحت و خشمگین شود.
کودکان خجالتی از اینکه اشتباه کنند یا کاری را غلط انجام دهند، در هراس هستند. آنها معمولاً در جمع غریبه‌ها راحت نیستند و مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا بتوانند با افراد تازه وارد ارتباط برقرار کنند. در مورد برخی کودکان برقراری ارتباط با غریبه ها آسان است. این کودکان روحیه اجتماعی قوی دارند و بسیار مهربان هستند. این بچه‌ها می‌توانند در بهترین شرایط با کودکان دیگر بازی کنند، بخندند و هر کودکی را که می‌بینند بلافاصله با او ارتباط برقرار کنند.
کودکانی که خجالتی هستند بیشتر شاهد بازی بچه‌های دیگر بوده و کمتر در بازی بچه‌ها و سایر همسالان خود شرکت می‌کنند. خجالتی بودن از سن ۲ یا ۳ سالگی بروز و نمود پیدا می‌کند، کودک در این سن با برقراری تعامل و ارتباط با محیط خود در پی برآورده کردن خواسته‌هایش است، ولی یک نوزاد تعاملات فکری و اجتماعی‌اش به اندازه کافی رشد نکرده است که بخواهد با دیگران ارتباط کلامی برقرار کند برای همین تمام نیازهایش که اکثر آن ها فیزیولوژی هستند، همانند خوردن و خیس کردن را با گریه کردن درخواست می‌کند.
البته خجالتی بودن همیشه هم ویژگی بد و نامطلوبی نیست؛ این ویژگی به همراه خود صفات دیگری را هم می آورد که مثبت و مطلوب هستند مثلاً احتیاط بیشتر، مشاهده دقیق‌تر و گوش دادن بهتر به گفته‌های اطرافیان. حتی گفته می شود کودکانی که خجالتی هستند، در آینده گوش شنوای بهتر و دوستان وفادارتری خواهند شد.
برای کمک به کوچولوی خجالتی تان این است که او را به زور مجبور به کاری نکنید و برای آشنا شدن او با محیط و افراد زمان کافی را اختصاص دهید. برخلاف ما بزرگسالان، آشنا شدن بچه‌ها با محیط جدید و کنار آمدن با وظایف جدید، ممکن است خیلی طول بکشد مثلا اگر کودکتان را در یک مهد کودک یا پیش‌دبستانی ثبت‌نام کرده‌اید، کاملا طبیعی است که یک ماه طول بکشد تا او با بچه‌های دیگر و مربی خودش آشنا شود.
در خانه، خاله بازی کنید. اجازه بدهید در قالب یک بازی صحنه های زندگی واقعی تکرار شود. این نوع بازی ها اضطراب او را کم کرده و سبب صمیمی شدن او می شود. خواندن شعر یا تئاتر بازی کردن سبب می شود به مرور اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند.
برای تقویت ارتباط تعاملات اجتماعی گام اول این است که اگر بچه ما ۵ ساله است در ابتدا با بچه های کم‌سن و هم‌سال خودش ارتباط بر قرار کند و در برقراری ارتباط و دوستی با آنها تشویق شود. این امر باعث می شود که کودک بگوید من می توانم ارتباط برقرار کنم و کم کم اعتماد به نفسش تقویت شود و بتوانند با بچه های بزرگتر از خودش هم ارتباط برقرار کند.
روش هایی برای مواجه کردن کودکان خجالتی با موقعیت های جدید و ناآشنا وجود دارد. یکی از فنون مؤثر، آشنا کردن کودک با تجربیات جدید است، به عنوان مثال قبل از شروع مدارس می توانید با کودک خود به محوطهٔ مدرسه بروید و زمانی را در کلاس ها و محیط مدرسه بگذرانید تا ترس و هیجان کودک کم تر شود. همچنین پس از مدرسه رفتن کودک می توانید راجع به احساس ها و تجربیاتی که داشته تبادل نظر نمایید.
