top
درک مفهوم ادب

درک مفهوم ادب

درک مفهوم ادب

در جـهان آفرینش هـر دسته از مردم مقرّرات خاصى براى آداب معاشرت دارند. حتى وحشیان‌ نیز چنین هستند. اصلاً یکى از تفاوتهاى انـسان با حیوان، ادب است. انسان ها‌ در اثر درک حقایق‌، ادب‌ دارند و حیوانات فاقد آن هستند و هرچه انـسانیت کسى کامل‏تر شود، ادب و تـربیت او بـیشتر مى‏ شود. ولى رفتار و رسوم پسندیده در یک دسته ممکن است در دسته دیگر اصلاً پسندیده نباشد. براى «آداب» معانى گوناگونى بیان گردیده که تقریباً همگى به معنى «راه درست معاشرت کردن با دیگران» مى‏ باشد:

 

۱- آداب جمع ادب به مـعنى آموختن علوم و دانش ‏هاى گوناگون و محاسن اخلاقى‌ است‌ و به علوم و معارف عمومى نیز اطلاق مى‏ شود و گاهى در مورد شخص یا شى‏ء خاص بکار مى ‏رود مانند آداب درس خواندن، آداب نماز، آداب قاضى و آداب مسافرت و…

۲- ادب یعنى: به زحمت‌ و مشقّت‌ افـتادن پسـندیده در راه فضائل انسانى و خود را مؤدّب به آداب نیک کردن.

۳- آداب یعنى: عادات و رسوم، روش هاى نیکو.

۴- آداب یعنى: چم و خم، حُسن معاشرت، حسن محضر، اخلاق حسنه‌، فضیلت‌ مردمى، حسن احوال در قیام و قعود و حسن اخلاق و اجتماع، خـصال حـمیده.

 

ادب‌ در‌ همه جامعه‏ ها و بین تمامى امت ها‌ و ملت ها‌ و اقـوام‌ بـوده و لازمه زندگى‌ بشر‌ به شمار مى‏ رود و در‌ پسندیده‌ بودن ادب، اختلافى در میان هیچ قومى از اقوام بشر نیست، فـقط چـیزى که‌ هست‌ تطبیق مصداق‏ هاى ادب است که به‌ اعتبار‌ اختلاف اقوام‌ و ملت هاى‌ مختلف‌ مى ‏باشد و این اخـتلاف از‌ لحاظ تشخیص کار نیک از بد است. چه‏ بسا چـیزهایى که در نـزد مـلّت و قومى، از‌ آداب‌ خوب به شمار رود و حال آنکه در‌ نـزد‌ سـایر‌ اقوام‌ ادب‌ به حساب نیاید‌. مثلا دست دادن بـا دوسـتان در هنگام ملاقات در بسیارى از کشورهاى جـهان مـعمول است ولى چینیان به جاى اینکه به دیگرى دست بدهند، دو دست خود‌ را‌ برهم مـى‏ گذارند و تـکان مى‏ دهند.

 

پیش از انـقلاب اسـلامى در کشـورمان ایران نیز عده‏اى متأثّر از فـرهنگ غرب، کلاه خود را به عنوان احترام به طرف مقابل، از‌ سر‌ بر مى ‏داشتند. ولى براساس‌ دستور‌ اسلام، وقـتى دو نـفر مسلمان به یکدیگر مى ‏رسند، با سـلام کردن رعـایت ادب را مـى‏ نمایند. حـتى طـبق دستور قرآن مـجید اگـر کسى سلام کرد، باید جوابش بهتر از آن باشد‌ و یا‌ حدّاقل جواب سلام را باید مثل سلام کننده رد کرد. چنان که مى‏ فرماید:

«إذا حـُیِّیْتُمْ بـِتَحِیَّهٍ فـَحَیُّوا بَأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها» (نساء، ۸۶)

«هر گاه به شما تحیّت گویند ، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید یا (لا اقل) به همان گونه پاسخ گویید! خداوند حساب همه چیز را دارد.»

 

اساسی ترین و ثمربخش ترین راه برای رشد شخصیت کودک و برخورداری از استقلال فکری و اعتماد به نفس در زندگی احترام به اوست. کودک از وقتی به دنیا قدم می گذارد، با اولین محیط اجتماعی یعنی خانواده روبه رو می شود. او به تدریج با اعضای این جامعه یعنی پدر و مادر، برادر و خواهر آشنا می شود. اگر کودک از ابتدا احساس کند که در این محیط اجتماعی کوچک احترام افراد محفوظ است، توهین و تحقیر و جسارت در کار نیست، بزرگ تر به کوچکتر و کوچکتر به بزرگتر احترام می گذارد. کم کم علاوه بر این که اهمیت احترام گذاری را درک می کند، خود به خود انسانی محترم و با شخصیت نیز بار خواهد آمد.

.

اگر می خواهید فرزندان به شما توهین نکند، باید شما نیز به او توهین نکنید. متاسفانه بسیاری از پدران و مادران از این نکته غافلند و توقع دارند فرزندشان کاملا” احترام آنان را نگه دارد، در حالی که خود هرگز به فکر احترام و شخصیت او نیستند، دائم او را سرزنش و تحقیر می کنند و در برابر دوست، همکار و همکلاسی اش کوچکش می کنند. باید بدانیم آنچه به کودک می دهیم همان را پس می گیریم.

 

برخورد مودبانه با فرزندان، اگر چه کم سن باشد نقش مهمی در رشد شخصیت و احترام فرزندان دارد. متاسفانه بسیاری از پدران و مادران از این نکته غافل هستند و به خصوص در کلام، رعایت ادب را نسبت به فرزندان خود نمی کنند.به پدران و مادران محترم که خواهان عزت و سربلندی فرزندان خود هستند سفارش می کنیم با کودک خود همانند یک شخص محترم و یک دوست واقعی برخورد کنید. با او با کمال ادب سخن بگویید.

 

وقتی می خواهید خطا و اشتباهی را تذکر بدهید، بکوشید با نرمی و ملاطفت بیان کنید؛ چرا که در این صورت حرف شما تاثیر بیشتری خواهد داشت. در حضور دیگران هرگز کودک خود را مورد توبیخ قرار ندهید و به این وسیله او را گرفتار عذاب روحی نسازید. از به کار بردن الفاظ رکیک و زشت جداً خودداری کنید، چرا که این روش نه تنها شخصیت و احترام خود شما را نابود می کند بلکه علاوه بر آن، کودک را نیز انسانی پست و زبون و لاابالی بار خواهد آورد.



مرتبه
مرتبه
نظر و تجربه خود را برای دیگران ثبت کنید

تبلیغات ویژه

تجربه مادرانه
شما میتوانید در مورد موضوع زیر بحث و تبادل نظر کنید و در قسمت نظرات تجربه خود را با مادران در میان بگذارید :
موضوع انتخاب شده :
جدا کردن اتاق فرزندان
تجربه خودرا بنویسید
تبلیغات