در برخی از کودکان و نوجوانان عادت بدی رواج دارد که میشود گفت والدیـن آن ها در به وجود آوردن این عادات مقصر بودهاند. عادتهای گوناگون در کودکان تجلی میکند که عبارت است از: مکیدن انگشت، توسری زدن، جویدن ناخن،انگشت در بینی کردن، فحش دادن و کارهایی از این قبیل…
باید دانست که در این دنـیای بزرگ بچهها آدم های کـوچکی هـستند که آنچه را که برایشان خوشایند باشد زود فرا می گیرند. برای هر یک از کودکان انجام دادن کاری تسلی محسوب میشود. عدهای با کوبیدن پاهای خود بر زمین برخی با جویدن لب ها و گروهی با مـکیدن انگشت یا فحش دادن خود را آرام میکنند. دانستن این نکته ضروری است که چنانچه از عادت های بد کودکان جلوگیری به عمل نیاید پس از چندی این عادت به صورت مزمنی در میآید و ترک آن مشکل میشود.
برای معالجه و برطرف کـردن عـادت های ناپسند کودکان بایستی در پی یافتن انگیزه و علل اولیه پیدا شدن عادت های بد در کودکان و نوجوانان بود و نیز نباید فراموش کرد که در معالجه این نوع کودکان به هیچ وجه نباید متوسل به زور و کـتک و اذیـت شد. بلکه لازم است با فراهم آوردن سرگرمی ها فکر کودکان را به چیزهای دیگر معطوف کرد.
وقتی پدر و مادری مشاهده کنند که فرزندشان فحش میدهد و یا انگشت در دماغ و بینی خود کرده یا نـاخنهایش را مـیجود،البته در این حالت خیلی سخت است که ساکت بنشیند و بر آن ها فریاد نکشد. ولی با این عصبانی شدن هرگز دردی دوا نخواهد شد. و بچه ها هیچگونه تغییری نخواهند کرد. والدینی هم که بـرفتار کـودکان خـود بیاعتنا میشوند و وقتی که عـادت های بـد در آنـها ریشه گرفت بفکر چارهجوئی و رفع عادت بر میآیند سخت اشتباه میکنند.
بایستی از عادت های بد کودکان در همان اوایل جلوگیری کرد. والدین بـاید دائمـا مـواظب رفتار، گفتار، حرکت و کارهای دیگر فرزند خود بـاشند و مـانند یک روانشناس دقیق حرکات او را زیر نظر داشته باشند. متاسفانه برخی از والدین آنقدر برفتار فرزندان خود بیاعتنا هستند که فـرصت مـساعدی بـه فرزندان خود میدهند و آن ها روز به روز در کارهای زشت و قابل نکوهش کـه بنظرشان لذتبخش و شادیآور است جریتر میشوند. مثلا والدینی که مشاهده کردند فرزندشان لوازم التحریر دوستان خود و یا کتاب و دفـترچه اضـافی و اسـباببازی و غیره از مدرسه به خانه آورده و از او نپرسند که آن ها را از کجا و از چه کسی گرفته به خانه آورده است و اگر کودکان عمدا آن چیزها را برداشته و بیاجازه با خود آورده است درباره آن ها از فرزندان خویش توضیح نـخواهند. چـگونه مـیشود گفت که بعدها فرزند آن ها یک درستکار و فهمیده و قابل احترام خواهد شـد؟
کـودک در اوایـل زندگی با عقل و درک کوچک خود کمتر موفق میشود که اعمال خوب و بد را از هـم تـمیز دهـد. این وظیفه پدر و مادر است که درباره هر یک از کارهای فرزند خویش توضیح بخواهند و اگـر ایـرادی در آن مشاهده کردند با دلایل قانعکننده او را وا دارند که دیگر آن کار را تکرار نکند.و دربـاره عـواقب کـارهای بد او توضیح دهند. معمولا در کودکانی که کمبود محبت والدین در مورد آنان صدق پیدا کرده اسـت مـشاهده میشود.که معتاد به جویدن ناخن و توسری زدن هستند بر سر زدن علامت آن است کـه کودک خواستههای خویش را نتوانسته به اطـرافیان خـود بقبولاند.جویدن ناخن نیز دلیل این است که کودک دائما در خود فـرو رفـته و زمـینهای بوجود نیامده که فکر او را به چیزهائی که در اطرافش وجود دارد معطوف سازد.
اکثر چنین کودکانی از ضـعف جـسمانی نـیز در رنج هستند و با کمبود ویتامین رو به رویند و می شود با معالجه و تقویت بنیه آنان را بـه زندگی شاد و سالم برگرداند. کودکان ضعیف و رنجور کمتر با دیگر همسالان خود ببازی مشغول میشوند و خـود را اغـلب در گوشهای مشغول میکنند و در خود فرو میروند و به جویدن ناخن و لب و کارهایی از این قـبیل می پرازند. والدین میتوانند با توجه و مراقبت و مـحبت ایـن عـادت آن ها را از بین ببرند یکی از علل بددهنی در کـودکان ایـن است که والدین در ابتدای امر به بد دهنی آنان اهمیت زیادی قائل نمیشوند و بـا بیتوجهی و جدی نگرفتن. آنان به کودکان مـیدان مناسبی بـرای فـحش دادن و بـد دهنی میدهند.
یکی دیگر از علل بددهنی بـچهها خـود والدین هستند که در خانه بدون توجه به اینکه فرزندان آن ها پدر و مادر خـود را نـمونه و سرمشق قرار خواهند داد.هر حرفی را کـه دلشان میخواهد بر زبـن مـیآورند. بایستی کودکان را از آمیزش و بازی بـا کـودکان بددهن و ناهنجار برحذر داشت و با توجه بسن آنان درباره هریک از کارهای ناهنجاری کـه مـیکنند به آن ها یاد بدهند کـه چـگونه در تـرک رفتار خود بـکوشند و روحـا و جسما آنان را پرورش دهند.
بـاشد که استعدادهای ذاتی کودکان بر اثـر تـربیت صحیح مـربیان دلسـوز و آزمـوده در این مقطع حساس تـحصیلی هرچه سریعتر بسوی شکوفایی سوق داده شود.