والدین بارها این جمله را از زبان فرزندان خود شنیده اند که گله مند از ارتباط برقرار نکردن با هم سن و سالان خود بوده اند .سوالاتی مانند این که” چرا با من کسی دوست نمی شود ؟ ، ” زهرا مرا دوست ندارد ؟” ، ” علی به من اسباب بازیهایش را نمی دهد ؟” و یا “بچه ها مرا مسخره می کنند و می گویند پوست تو سیاه است” و سوالاتی از این قبیل . از آن جایی که تمامی انسان ها در نهاد خود خواستار زندگی اجتماعی هستند ،پس نمی توان این بخش از زندگی آن ها را نادیده گرفته و بی اهمیت شمرد ، چرا که دوستان کودک شما نقش مهمی در رشد عاطفی و اجتماعی او دارند، لذا یاد دادن شراکت ، مهربانی و رفتار دوستانه از سنین پائین برای کودک بسیار حائز اهمیت است.
هسته اولیه تقویت این رابطه در دو سال اول تولد شکل می گیرد هر چه کودک در این دوران بیشتر در آغوش گرفته شود و به او محبت بیشتری شود ،بهتر و سریع تر می تواند چگونگی برقرای ارتباط سالم را فرا گیرد . به خاطر داشته باشید کودکی که محبت ندیده، نمی تواند به کسی نیز ابراز محبت نماید. اگر کودکی برای بازی با دوستانش بیرون می رود، ولی پس از مدت کوتاهی گریان بر می گردد ، یا دوستان دیگرش با او تماس نمی گیرند ، بایست به فکر طرد و دفع کودک توسط دوستان یا هم سن و سالانش بود. در این هنگام لازم است در درجه اول با او ابراز همدلی کنید و هیچ گاه احساس و ناراحتی او را کوچک و بی اهمیت تلقی نکنید و از به کار بردن جملاتی نظیر ” اونها دوستای خوبی برای تو نبودن ” خودداری کنید . احساس ناراحتی او را با جملات همدلانه تأیید کنید مثل” می فهمم، این قضیه خیلی ناراحت کننده است”.
گاه ممکن است کودک با قرار گرفتن در چنین موقعیتی دچار احساس گناه شده و خود را مقصر بداند. اکثر کودکان خصوصا کودکان زود رنج دچار چنین احساسی شده و فکر می کنند کسی آن ها را دوست ندارد . شما پدر و مادر عزیز آگاه باشید که به این احساس آن ها دامن نزنید و از به کار بردن جملاتی مانند ” برو فکر کن چه اشتباهی مرتکب شده ایی “خودداری کنید و به او متذکر شوید که این طور نیست که هیچ کس او را دوست ندارد. چرا که پدربزرگ،مادربزرگ، خاله ، نورا و … او را دوست دارند و در مقابل از او بخواهید که فکر کند علت عدم دوستی آن ها را چه می داند ، اگرواقعا کودک در این زمینه مقصر بود یادش بدهید که بابت کار خود عذرخواهی کند ودر صورت لزوم اشتباه خود را جبران کند .
اگر دوستان کودک شما او را مسخره کرده اند، او باید متوجه شود که رفتار آن ها بسیار بد بوده و آن ها باید بابت این رفتار ناپسند خود شرمنده و ناراحت باشند.در این حین باید به فرزند خود کمک کنیم تا راه حل مناسبی پیدا کند تا ناراحتی او کمتر شود . به او یاد دهیم چگونه به گروه های همسالان ملحق شده و یا چگونه یک رابطه دوستی را شروع نماید .اقدامات زیر جزء اقدامات اساسی در این زمینه می باشد :
۱-از ۵ سالگی به بعد ، بسیاری از کودکان یک هم بازی صمیمی برای خود انتخاب می کنند . پس کودکان گوناگونی را که مورد تأیید شما نیز هستند به خانه دعوت کنید تا دست کودک در انتخاب دوستان خود باز باشد. شما نمی توانید به کودک دیگری اجبار کنید تا با کودک شما مهربان باشد ،اما وقتی کودکی را به خانه دعوت می کنید ، در بازی های آن ها شرکت کنید تا مطمئن شوید واکنش فرزندتان مناسب است .
۲-اگر کودک شما گوشه گیر و خجالتی است، اما می خواهد دوست پیدا کند، سعی کنید به او مسئولیت های بیشتری بدهید تا اعتماد به نفس او تقویت شود .هم چنین با مربی کودک خود صحبت کنید تا وظیفه ای را به او محول کند، مثل پخش کاغذ های رنگی بین دوستانش .
۳-برای او توضیح دهید که با وجود آن که داشتن دوست خوب موهبت می باشد، ولی لازم نیست او چندین و چند دوست داشته باشد .
۴-زمانی که با فرزندتان به پارک رفته اید و کودکی در کنار شماست، می توانید به او بگویید چه عکس گل قشنگی روی پیراهنت است و رو به فرزندتان کنید و نظر او را جویا شوید. شما می توانید با پرسیدن این سؤال ها کم کم به فرزندتان بیاموزید تا چگونگی بیان درخواست مستقیم برای برقراری رابطه با دیگران را بیاموزد.
۷- خودتان نیز نمونه ای عینی و عملی در ارتباط برقرار کردن برای فرزندتان باشید. کودکی که روزانه و بارها این جملات را می شنود و برخوردها را می بیند ، با گذشت زمان آن ها را در درون خود نهادینه می کند و به کار می برد.
