top
مقاومت در برابر خواسته های نابجا

مقاومت در برابر خواسته های نابجا

مقاومت در برابر خواسته های نابجا

اصولا یک تربیت صحیح در دو جبهه‏ تلاش مى ‏کند. جبهه‏ اى که در آن امر به‏ خوبی ها و رعایت امور پسندیده است و جبهه‏ اى دیگر که در آن نهى از انجام امور ناپسند است. همانگونه که تشویق و تقدیر براى ایجاد حرکت و واداشتن فرد به اعمال‏ پسندیده لازم است، وجود قاطعیت و ملامت و هشدار و حتى گاهى تنبیه براى‏ جلوگیرى از انجام کارهاى ناروا ضرورى‏ است.

 

باید توجه داشت که تربیت از دیدى‏ نوعى تحمیل به حساب مى‏ آید. الزامات و قیودى وجود دارد که تحمل‏ آن براى طفل ضرورى است اما کودک‏ خلاف آن را مایل است. کودک یا نوجوان اغلب تحت تاثیرخواسته ‏هایى است که بدون‏ آینده ‏نگرى یا آگاهى از عواقب تسلیم‏ شدن به این خواسته ‏ها، در بر آوردن‏ آن ها اصرار مى‏ ورزند.

 

اگر او در برابر ‏خواسته‏ هاى نابجاى خود مقاومتى‏ احساس نکند. یعنى قاطعیتى در برابر آن ها وجود نداشته باشد همواره به‏ نوعى خواسته‏ هاى خود را به کرسى‏ مى‏ نشاند. در مواردى پدر یا مادر لازم است‏ با قاطعیت در برابر کارهاى ناپسند یا خیره سری هاى فرزند بایستند. به طورى‏ که همواره این احساس در فرزند وجود داشته باشد که دستش براى ‏انجام کارهاى ناپسند باز نیست و به ‏عبارت دیگر فردى رها شده به حال‏ خود نیست.

 

در محبت زیاده روى نکنیم. اگر چه هیچ عاملى مانند محبت و توجه صحیح در نرم کردن دل ها و ایجاد جو صمیمى و دوستانه مؤثر نیست و اگر چه مهمترین عامل در تربیت ‏فرزندان و ایجاد اعتماد به نفس و خصوصیات شخصیتى سالم و مثبت‏ در آن ها سیراب کردن کودکان و نوجوانان از مهر و محبت است، اما باید توجه داشت که تاکید بر محبت‏ به‏ معناى افراط و زیاده‏ روى در آن ها نیست.

در روایتى از امام محمدباقر (ع) آمده است:

«بدترین پدران کسانى هستند که‏ در محبت و نیکى نسبت‏ به فرزندان ‏زیاده ‏روى کنند».

 

باید توجه داشت که محبت هاى ‏افراطى اولا باعث مى‏ شود که فرزند شخصیت مستقلى نداشته باشد و بیش از حد وابسته بار بیاید و همواره ‏خود را محتاج توجه و یارى دیگران‏ ببیند. در ثانى فرزندانى که بیش از حد مورد توجه و محبت والدین قرار مى‏ گیرند. از دیگران نیز توقع محبت هاى ‏آن چنانى را دارند و زمانى که وارد جامعه مى‏ شوند، چون توقعات آن ها برآورده نمى ‏شود، سر خورده و مایوس مى‏ شوند و گاهى با پرخاشگرى برخورد مى‏ کنند.

 

چنین افرادى نمى‏ توانند با دیگران‏ رابطه عاطفى متعادل و منطقى برقرار کنند. زیرا که توقعات بیش از حد آنان‏ موجب مى‏ شود که افرادى بسیار زود رنج و شکننده باشند. باید اشاره کردکه معمولا این افراد در زندگى ‏زناشویى خود نیز به علت همین ‏روحیه آسیب‏ پذیر و نامتعادل با مشکلات جدى رو برو مى‏ شوند.

 

همواره باید ابراز محبت همراه با اصولى باشد. چنانچه فرزندى مرتکب‏ کارى خلاف مى ‏شود در حین انجام و بلافاصله بعد از آن ابراز محبت‏ یا نشان دادن توجه کار نادرستى است. اکثرا والدین ندانسته در چنین‏ موقعیت هایى رفتارهاى غلط کودکان راتقویت مى‏ کنند.

 

مثلا گاهى اوقات وقتى فرزندخواسته ‏اى کاملا غیر منطقى و نابجا دارد و شرایط آن فراهم نیست، بعضى ‏والدین براى آرام کردن کودک او رامى ‏بوسند و نوازش مى‏ کنند و وعده‏ فراهم کردن یا انجام آن را به کودک‏ مى‏ دهند. به جاى آن که خیلى قاطع اما ملایم به او بفهمانند که اصلا با او موافق نیستند و چنین کارى صحیح‏ نیست.

 

کودکانى که به آن ها مجوز داشتن خواسته‏ هاى غیر منطقى و توقعات بیجا خیلى راحت داده شده ‏زمانى که کمى بزرگتر مى‏ شوند، والدین از وظیفه ‏شناس نبودن و متوقع ‏بودن آن ها بسیار گله‏ مندند. صاحب ‏نظرى در این زمینه اشاره مى‏ کرد که ‏اجازه دهید کودکان با عقوبت متناسب‏ با کار نابجاى خود مواجه شوند؛ به‏ عبارت دیگر باید اجازه داد که کودکان ‏پى آمدهاى طبیعى و منطقى رفتارهاى‏ خود را تجربه کنند.

 

متخصصان‏ مسائل تربیتى معتقدند اصلا به صلاح ‏کودکان نیست که دریابند حتى اگر به ‏وظایف خود عمل نکنند و یا اعمال‏ ناپسند انجام دهند، هیچ اتفاقى روى‏ نخواهد داد. در اینجا باید به این نکته‏ توجه داشت که در تربیت لازم است از خطاهاى کم اهمیت و کوچکتر کودکان‏ صرف نظر و هر ایراد جزئى را به ویژه ‏در نوجوانان بلافاصله مورد انتقاد و اعتراض قرار نداد، تا بتوان موارد مهم تر را با قاطعیت جلوگیرى کرد. چرا که تذکرات مداوم و پى در پى نه‏ تنها بعد از مدتى بى تاثیر مى‏ شود بلکه ‏روحیه لجاجت و سرکشى را در کودک ‏بوجود مى آورد.

 

در این زمینه حضرت‏ على‏ (ع) فرموده‏ اند:

«افراط و زیاده‏ روى در سرزنش کردن، شعله‏ هاى لجاجت را دامن مى ‏زند.»



مرتبه
مرتبه
نظر و تجربه خود را برای دیگران ثبت کنید

تبلیغات ویژه

تجربه مادرانه
شما میتوانید در مورد موضوع زیر بحث و تبادل نظر کنید و در قسمت نظرات تجربه خود را با مادران در میان بگذارید :
موضوع انتخاب شده :
جدا کردن اتاق فرزندان
تجربه خودرا بنویسید
تبلیغات