معمولاً والدین فکر می کنند خجالتی بودن یک مشکل و اختلال حاد است که می تواند مانع موفقیت فرزندشان شود. پس در اولین مرحله لازم است طرز فکرتان را تغییر دهید و جنبه های مثبت خجالت را بشناسید و پس از آن بررسی کنید که فرزندتان بر اثر محیط و جنبه های تربیتی خجالتی شده و یا این یکی ویژگی های شخصیتی اوست.
بسیاری از والدین درباره خجالتی بودن فرزندشان به دنبال بررسی میزان اعتماد به نفس وی می باشند. در واقع آنها نگران اند که خجالتی بودن فرزندشان به خاطر کمبود اعتماد به نفس است یا مشکلی بزرگتر وجود دارد. به هر دلیلی که فرزندتان خجالتی است بهتر است اول با جنبه های مثبت و منفی این مسأله آشنا شوید تا بهتر برخورد کنید.
اول باید بدانید که خجالتی بودن همیشه چیز بدی نیست. چرا جنبه های مثبت این موضوع را در نظر نمی گیرید؟ آیا بررسی کرده اید که فرزند شما به دلیل یک مشکل یا مسأله خجالتی شده و یا اینکه این حالت یکی از ویژگی های شخصیتی اوست؟ هر موضوع و حتی بیماری چه خفیف و چه حاد با نحوه برخورد ما تغییر می کند، یعنی این ما هستیم که مشکلمان را نمی توانیم لاینحل باقی بگذاریم و یا از آن به بهترین نحو استفاده کنیم. شاید خجالتی بودن فرزند شما امتیازاتی را برای او به وجود آورده که شما از آن غافلید. پس اول نگاه خودتان را تغییر دهید تا بهتر با این موضوع برخورد کنید.
ویژگی های مثبت خجالتی بودن را بشناسید
افراد خجالتی کمتر حرف می زنند و بیشتر می شنوند و بنابراین شنونده های خوبی هستند و به همین دلیل بهتر می توانند شرایط تجزیه و تحلیل کنند و بنابراین عکس العمل های بهتری هم دارند.
افراد خجالتی هیچ مشکلی در ارتباط با دیگران ندارد و اتفاقاً معمولاً افراد خنده رو و مؤدب هستند.
افراد خجالتی بسیار آرام هستند و آنقدر آرامش برایشان اهمیت دارد که به خاطر هر مسأله ی کوچکی خودشان را درگیر نمی کنند.
افراد خجالتی بسیار دقیق و عمیق هستند و به همین خاطر می توانند در انتخاب دوست و همکار و . . . بسیار دقیق و خوب عمل کنند.
سکوت و دقت بالای این افراد این امکان را به آنها می دهد که شناخت بهتری نسبت به افراد و محیط اطرافشان داشته باشند و به همین دلیل هم تصمیم گیری های بهتری دارند و هم می توانند در تصمیم گیری ها به دیگران کمک کنند.
ویژگی های منفی خجالتی بودن را بشناسید
اگر فرزندتان از رویارویی و ارتباط چشمی با دیگران تفره می رود و یا حس خشم و ناراحتی دارد، خجالتی بودن یک ایراد است نه ویژگی شخصیتی. افرادی که به عنوان یک مشکل خجالتی اند در جمع ناآرام هستند و حضور دیگران آزارشان می دهد ضمن اینکه حضور آنها نیز برای سایرین مشکل آفرین است در صورتی که افرادی گروه قبلی هر چند که خجالتی اند اما از نه از حضور دیگران ناراضی اند و نه حضور آنها دیگران را آزرده می کند. گاهی افراد خجالتی از این ویژگی خود برای پنهان شدن پشت دیگران استفاده می کنند. مثلاً هیچ وقت نتیجه کارهایشان را به عهده نمی گیرند و یا از خجالتی بودن برای دور شدن از فعالیت های مختلف سوء استفاده می کنند.
برای درمان خجالتی بودن اولین و بهترین راه ایجاد ارتباط سالم با آنان است. سعی کنید پدر و مادر دوست و رفیق باشید تا قبل از هر چیز دلیل خجالتی شدن فرزندتان را بفهمید.
برای افزایش عزت نفس فرزندتان تلاش کنید. به طور غیرمستقیم توانایی های او را یادآوری کنید. سعی کنید از او بخواهید که در حضور جمع یکی از هنرها و توانایی هایش را بروز دهد اما هیچ وقت او را مجبور و غافلگیر نکنید. مثلاً اگر می خواهید که او در جمع مهمانانتان شعری را بخواند و یا قسمتی از نمایش را اجرا کند، حتماً از قبل با او هماهنگ کنید و در صورتی که تمایل داشت در حضور جمع از او درخواست کنید که شعرش را بخواند اما هیچ وقت او را مجبور نکنید.
حتی در دوستی با او هم اجباری نداشته باشید چون بیشتر از او دور می شوید او را در انتخاب هایش آزاد بگذارید، چیزی را تحمیل نکنید فقط در صورتی که درخواست کرد او را راهنمایی کنید. او را به خاطر انتخاب های صحیحش تشویق کنید اما به خاطر انتخاب های غلطش سرزنش نکنید بلکه نظرخواهی کنید که اگر این چنین نمی کردی آیا راه بهتری هم بود؟
او را در بیان احساسات و نظراتش آزاد بگذارید و شرایطی را فراهم کنید که بدون اضطراب و نگرانی احساساتش را بیان کند.
اجازه دهید صحبت کند و همان طور که زمان صحبت کردن دیگران شنونده ی خوبی است شما نیز در زمان صحبت کردن او شنونده ی خوبی باشید.
