خوانشپریشی، یک اصطلاح عام برای تشریح معلولیت آموزشی است. این معلولیت موجب اختلال در روانخوانی یا درک مطلب میشود. این ناتوانی، میتواند خود را به عنوان یک مشکل در رابطه با واجخوانی، و رمزگشایی، دیکته، مهارت شنوایی، حافظه کوتاه مدت، یا نامگذاری سریع آشکار کند. سه نوع زیرگروه شناختی برای خوانشپریشی تعریف شده است که شامل: شنیداری، دیداری، و توجه است.
از نشانههای اولیه این ناتوانی دیر صحبت کردن کودک است. و بعد از آن نوشتنِ آیینهای کودک که در آن نوشتن واژهها بر عکس و مانند آیینه است. از نشانههای سنین بالاتر، میتوان به ناتوانی یا مشکل در هجا کردن واژه، یافتن همقافیه برای واژه یا مشکل در تلفظِ صدا یا ترکیب واژهها و صداها اشاره کرد.
عمومیترین نشانه آن دیکتهٔ بسیارضعیف کودک و تمایل به نوشتن حروف بیشتر یا کمتر در هنگام نوشتن واژهها است. از دیگر نشانههای عمومی خوانشپریشی این است که یک فرد خوانشپریش واژه را زودتر یا دیرتر از جایی که باید قرار گیرد در جمله میگذارد و همچنین در هنگام خواندن، واژهها را جابهجا میخواند. معمولاً فرد خوانشپریش سطح نوشتاریاش بسیار پایینتر از سطح معلومات و هوش عمومیاش است و از همین طریق میتوان به خوانشپریشی وی، پی برد.
کودکانی که دچار مشکلات خواندن و نوشتن هستند، یا افرادی که به خوانش پریشی، یا «دیسلکسیا» (Dyslexia) مبتلا هستند، ممکن است مشکلات شنوایی نیز داشته باشند. یک چهارم از کسانی که به «دیسلکسیا» مبتلا هستند دارای مشکلات شنوایی تشخیص داده نشده بوده و یک سوم کودکانی که عفونتهای مکرر گوش را تجربه کرده بودند در خواندن و نوشتن مشکل داشتند، که والدین و معلمان آن ها از آن بی اطلاع بوده اند.
مشکلات شنوایی میتواند سبب شود تا دانش آموزان نتوانند درک کنند که چگونه صداها و زبان میتوانند بر روی کاغذ به کلمه تبدیل شوند. بسیاری از کودکان در مدرسه ممکن است دارای کم شنوایی خفیف ناشناخته ای باشند که امکان رسیدگی به برنامههای درسی را برای آن ها دشوار میکند.
محققان میگویند که با استفاده از روشهای غربالگری شنوایی کنونی نمیتوان این کودکان را شناسایی کرد و به والدین توصیه میشود که برای شناسایی این مشکل در کودکان خود، شنوایی آن ها را به صورت دقیقتر و بیشتری آزمایش کنند. کاهش شنوایی خفیف و متوسط باعث میشود که درک گفتار مشکل به نظر برسد، به خصوص در محیط کلاس درس با سر و صداهای پس زمینه و عوامل دیگری که باعث پرت شدن حواس میشود.
بنابراین کودکان مبتلا به عفونتهای مکرر گوش و مشکلات مربوط به شنوایی دقیقا در زمانی که این اطلاعات در مراحل اولیه یادگیری خواندن بسیار مهم است، دچار مشکل میشوند.