آموزش نماز به کودکان در آیات قرآن و روایات اسلامی

خداوند در قرآن کریم خطاب به پیامبر اکرم(ص)می‏فرماید:  خانواده ی خود را به نماز فرمان بده و بر انجام آن شکیبا باش. (سورهء طه،آیه 123)حضرت ابراهیم(ع)در دعاهای خودمی‏فرمایند: پروردگارا،مرا برپا کننده ی نماز قرار ده،و از فرزندانم(نیز چنین‏ فرما)،پروردگارا دعای مرا بپذیر!سوره ی ابراهیم،آیه ی40

حضرت لقمان به پسرشان می‏فرمایند:پسرم!نماز را برپادار،و امربه‏ معروف و نهی‏ازمنکر کن،و در برابر مصائبی‏ که بر تو می‏رسد با استقامت و شکیبا باش که این از کارهای‏ مهم و اساسی است.سوره ی لقمان،آیه ی 17 درجای دیگر،حضرت لقمان به فرزندشان می‏فرمایند: «فرزند عزیزم!مبادا خروس از تو هشیارتر و به اوقات نماز از تو مراقب‏تر باشد.آیا نمی‏بینی که به هنگام هر نماز،رسیدن وقت‏ آن را اعلام می‏کند و سحرگاهان به آوای بلند ندا سرمی‏دهد،در حالی که تو در خوابی؟». حضرت علی(ع)می‏فرمایند:«نماز را به فرزندانتان‏ بیاموزید.»در روایات اسلامی آمده است هرگاه معلم به کودکی بگوید که بگو بسم اللّه الرحمن الرحیم و کودک بگوید،خداوندا یک‏ فرمان رهایی از دوزخ برای کودک و یکی برای والدین او و یکی‏ برای معلم وی می‏نویسد. امام باقر(ع)از قول رسول اکرم(ص)می‏فرمایند:« اسلام آیین محکم و استوار الهی‏ است و دین سهل و خالی از مشقت است.با مدارا در آن قدم بردارید و عبادت خدا را بر بندگان خدا تحمیل نکنید و همانند سواری نباشید که مرکب خود را خسته و فرسوده می‏کند و در نتیجه نه راه سفر را پیموده و نه مرکبش سالم مانده است.»

پیامبر اکرم (ص) روزی با گروهی از کودکان روبه‏ رو شدند و فرمودند:«وای بر احوال فرزندان آخر الزمان از دست‏ پدارنشان.»از حضرت سؤال کردند:«یا رسول اللّه از دست‏ پدران مشرکشان؟»فرمودند:«نه از دست پدران مؤمن و مسلمانشان.زیرا چیزی از واجبات و فرائض را به فرزندانشان‏ نمی‏آموزند و اگر فرزند شخصا برای یادگیری احکام اقدام کرد او را از این کار باز می‏دارند و به بهرهء بسار اندکی از دنیا برای‏ آن‏ها راضی می‏شوند.»آن گاه پیامبر می‏فرمایند:من از آن‏ها بیزارم و آن‏ها نیز از من بیزارندحضرت علی(ع)می‏فرمایند:«نماز را به فرزندانتان‏ بیاموزید. سلیمان جعفری می‏گوید:«از امام علی(ع)شنیدم که فرمود: «در خانه ی خویش اذان بگوی،تا شیطان از آن جا بگریزد و کودکان‏ نیز به آن ذکر آشنا شوند.».امام علی(ع) می‏فرمایند:هرگاه کودک به حدی از رشد برسد و مقداری از قرآن را بخواند،به او نماز را بیاموزید.

در حدیث دیگری به همین مضمون نقل است که امام‏ علی(ع)می‏فرمایند:«نماز بر کودک،زمانی که عقلش رسید لازم است. امام صادق(ع)می‏فرمایند:«امام علی(ع)در خانهء خود اتاق متوسطی برای نماز خود اختصاص داده بودند.شب‏ها برای نماز خواندن طفل کوچکی را که نمی‏خوابید با خود به آن‏ اتاق برده،نماز می‏خواند. امام صادق(ع)می‏فرمایند:هنگامی که کودک وضو را یاد می‏گیرد،خداوند پدر و مادرش را می‏ آمرزد.