خیالبافی در دختران نوجوان، بیشتر از پسران است. اگر میزان خیالپردازی او اندک باشد، نگران کننده نیست؛ بلکه می تواند او را به خلاقیت های هنری (شعر و شاعری، نویسندگی، نقاشی و ...) ابتکار در معماری و مهندسی و نوآوری های فنی و اکتشافات علمی سوق دهد. افزون بر این، راهکاری برای تخلیه احساسات و در نتیجه آرامش است؛ برای مثال، هنگام احساس کینه جویی، با خیال انتقام، از شدت ناراحتی خود می کاهد و با ارضای تخیلی آرزوها و امیال ناکام مانده، به خود آرامش می دهد؛ چرا که خیالبافی، ساز و کار دفاعی برای مقابله با ناکامی ها است؛ اما اگر دائم خیالبافی می کند؛ به گونه ای که در نظام زندگی و درسی اش اختلال ایجاد کرده، به معنای وجود مشکل است و باید حل شود.
خیالبافی زیاد نوجوان، مانع از درک واقعیت ها می شود و نمی تواند آن ها را همان گونه که هستند، در یابد؛ در نتیجه، مانع از ایجاد ارتباط مطلوب با محیط خود می شود. افزون بر این، با خروج از عالم خیال و ورود به عالم واقعی، مشکلات را بزرگ تر و بدتر از آنچه هستند، می‌بیند و در نتیجه دچار اضطراب و ناامیدی می شود؛ بنابراین بکوشید علل این رفتار را بیابید و آن را کاهش دهید.
مهم ترین علل خیالبافی افراطی نوجوانان عبارتند از :
1- فشارهای روحی : فشارهای روحی ناشی از اختلافات والدین و از هم گسیختگی خانواده، تنبیه بدنی، تبعیض، مقایسه و ... عامل مهمی در خیالبافی های افراطی نوجوان است؛ پس این مشکلات را از بین ببرید؛
2- ناکامی ها : ناکامی در درس، در دوست یابی، در رسیدن به آمال و آرزوها او را به خیالپردازی های افراطی می کشاند. زمینه های کامیابی اش را فراهم آورید و او را در حد توان به آرزوهایش برسانید؛
3- بیکاری : بیکاری نوجوان، تشدید کننده خیالبافی است؛ بنابراین با واگذاری مسوولیت و برنامه ریزی فشرده، جلو آن را بگیرید. برای نوجوان، فشردگی برنامه های درسی و غیر درسی مطلوب است.
یکی از زمان های شایع برای تخیلات نادرست که ممکن است نوجوان شما را به انحرافات جنسی بکشاند، قبل از خواب و پس از بیدار شدن در بستر است که فشردگی برنامه ها و خستگی ناشی از آن، این فرصت را از او می گیرد؛
4- غرق شدن در ادبیات : نوجوانی که به شدت به ادبیات (شعر و رمان) علاقه مند و در آن غرق می شود، زمینه گرایش بیشتری به خیالبافی می یابد؛ پس او را تعدیل کنید.
ثبت نام در کلاس های داستان نویسی و رمان می تواند خیالبافی های او را در مجرای درستی قرار دهد و از آن بهره ببرد؛ اما زیاده روی نشود.
برگرفته از سخنان استاد دهنوی
