بین خود و نوزادتان فاصله نیاز ندازید

قبل از تولد، جنینی که در رحم مادر قراردارد نه فقط از گرمای بدن و غذای او بهره مند می شود، بلکه به نوعی در تمام حرکات جسمانی که مادر انجام می دهد مشارکت دارد.

در بسیاری از مناطق بدوی و غیر صنعتی جهان نوزادان به محض تولد به پستان گذاشته می شوند و به وسیله ی شیر مادر تغذیه می گردند، شب ها در کنار مادر می خوابند و در طی روز بر روی پشت یا در آغوش مادر حمل می شوند. در تمام اعمال و حرکات مادر مشغول به کار خود از قبیل تهیه ی غذا، کشاورزی، خانه داری و ... شریک و همراه هستند. این دسته از نوزادان ارتعاشات صدا و آواز مادر را می شنوند بلکه در وجود خود احساس می کنند.

اما در جوامع به اصطلاح پیشرفته ی امروز از راه های گوناگون بین مادران و نوزادانشان فاصله ایجاد گردیده است : 1- آنان روش زایمان در حال بیهوشی را ابداع کرده اند که در نتیجه ی آن بسیاری از مادران این مدرک برجسته و نمایش زنده را که او نه ماه در رحم حمل کرده و سپس به دنیا آورده است نمی بیند. 2- نوزاد بلافاصله پس از تولد از مادر جدا شده و به بخش نوزادان منتقل می شود و در نتیجه این حس در مادر ایجاد می شود که قابلیت پرستاری از نوزادش را ندارد.

3- نوزاد را با شیر خشک و به وسیله بطری تغذیه می کنند و به همین دلیل مادر و نوزاد این فرصت طلایی را برای برقراری پیوندی صمیمانه که از نظر تربیت کودک فوق العاده مهم است – از دست می دهد.

4- در جوامع صنعتی بسیاری از اوقات در هنگام شیردهی، شیشه شیر را روی سینه ی نوزاد یا بالش کنار او قرار می دهند تا کودک خودش به تنهایی شیرش را بخورد و مادر از این فرصت هر چند کوتاه برای پرداختن به سایر مشغله های خود استفاده کند.

5- در نظر آنان بسیار طبیعی جلوه می کند که شیر خوار را در تختخواب، ثابت و بی حرکت روی تشک سفت و در اتاقی تاریک تنها قرار دهند.

6- آن ها صندلی های بچه گانه ای درست کرده اند که شیر خوار را در موقع بیداری یا بی قراری به جای در آغوش گرفتن، بازی کدن و راه بردن در آن بنشانند، کمربندش را ببندند و خود را خلاص کنند.

7- در کشورهای به اصطلاح پیشرفته ی غربی بچه ها را به جای بغل کردن، نوازش کردن و سرگرم نمودن در پارک های مخصوص کودکان می گذارند تا از خطرات احتمالی محفوظ بمانند.

«در حال که بهترین و موفقیت آمیزترین راه برای درمان و تسکین نوزادان، کودکان و حتی بزرگسالانی که درد دارند، غمگین هستند یا مورد بی اعتنایی و تحقیر قرار گرفته اند آغوشی گرم و نوازشی مهربانانه است.» دکتر بنیامین اسپاک پس از انتقاد از روش های برخورد با مادر و نوزاد و شیوه های متداول مراقبت از نوزادان که اغلب منجر به کاهش روابط عاطفی بین مادر و کودک می شود به شرح تحقیقات دو نفر از دوستانش در این زمینه می پردازد. نتیجه ی این تحقیقات بسیار جالب و آموزنده است. او در کتاب «تغذیه و تربیت کودک» در این رابطه می گوید :

«دو نفر از دوستان من به نام «جان کنل» و «مارشال کلوس» که چندین ماه را در دهکده ی سرخ پوستان در کشور گواتمالا به سر برده و روش های بچه داری طبیعی آنها را مورد مشاهده و بررسی قرار داده اند. اظهار می دارند که در کودکان آن دهکده، استفراغ، گریه های مداوم، نق زدن و قولنج شکمی وجود ندارد و مادران این دهکده که به مراقبت از نوزادان خود مشغولند هرگز چیزی به اسم «آروغ» را نشنیده اند».

از نظر دکتر اسپاک و دوستان محقق او دلیل اصلی و قطعی این مسئله برقرار شدن ارتباط بسیار نزدیک و لحظه به لحظه بین مادر و نوزاد می باشد. او در ادامه می افزاید :

«در ادامه ی تحقیقات، دکتر کنل و دکتر کلوس، مادران آمریکایی را که نوزاد خود را بلافاصله پس از تولد نزد خود نگاه داشته اند، نیز مورد بررسی قرار دادند. این دسته از مادران نه فقط نوزادان خود را به دقت نگاه می کنند، بلکه با انگشتان خود دست ها و پاهای نوزاد، بدن، صورت و سایر اعضاء بدن او را لمس و نوازش می کنند. آنان نوزادنشان را بارها و بارها می بوسند و بسیاری از اوقات با آنها سخن گفته یا برایشان آواز می خوانند. تحقیقات نشان داد که بعدها این گروه از مادران به خوبی قادر بودند با فرزندان خود روابط خوب و صمیمانه ای برقرار سازند. شیر خواران آنها نیز در مقابل، محبت و نوازش مادرانشان را به خوبی پاسخ می دادند. در عوض مادرانی که نوزاد آنها پس از تولد نزدشان نبود و چنین فرصت هایی را نداشتند هرگز موفق به برقراری چنین روابط سالم و صمیمانه ای تا این حد از سهولت و آسانی نشدند.»

این تحقیق، سایر تحقیقات و مطالعات انجام شده در این زمینه به خوبی نشان می دهد که برقراری ارتباط زود هنگام، صمیمانه و مداوم بین مادر و نوزاد اثرات مثبت عمیق و چشمگیری را بر شخصیت، روح و جسم کودک بر جای خواهد گذاشت که نتیجه آن در بزرگسالی نیز قابل توجه و عنایت می باشد. اما اگر شما به هر دلیلی موفق به برقراری این تماس در نخستین لحظات بعد از تولد نوزادتان نشدید نگران و مضطرب نشوید؛ زیرا شما قادر خواهید بود که با بالا بردن سطح کیفی ارتبا خود  با نوزاد از اولین فرصت برقراری رابطه به بعد این دیر کرد را به خوبی جبران کنید.

نکته : در صورتی که نوزاد شما پس از تولد در دستگاه «انکوباتور» - دستگاه مخصوص نگه داری از نوزادان نارس یا بیمار – بستری شده است، شما می توانید با حضور در کنار دستگاه نگاه کردن به چشما او و لمس کردن بدنش از طریق دریچه های دستگاه و نیز نوازش اندام های او برای برقراری این رابطه عاطفی در اولین فرصت ها اقدام کنید.

به نظر می رسد که در جوامع غربی و نیز جامعه ی کنونی ما که متاسفانه تا حدی متاثر از فرهنگ غلط بیگانه می باشد. والدین  می توانند با توجه و دقت در روش ها و سنت های طبیعی گذشتگان خود یا جوامع ساده تر امروز به توفیقات بیشتری در زمینه ی مراقبت صحیح از فرزندانشان دست یابند.