حفظ قرآن در اغلب مراکز مربوط به آن، از پنج سالگی شروع میشود; ولی در عین حال، میتوان کودک را از همان سنین کم برای پیمودن این راه آماده ساخت. مادران میتوانند با گوش دادن به نوار قرآن و قرائت مستمر قرآن ـ حتی در دوران بارداری ـ روی جنین و فرزند خود تأثیر مثبت بگذارند. معمولاً در دوران شیرخوارگی ابتدا باید با روش "اشارهای" کودک را با حروف آشنا کرد و با تکرار کلمات قرآنی، کار حفظ کلمات را آغاز کرد; البته استفاده از عکس، اسلاید و نقاشی برای آشنایی با کلمات قرآن بسیار مؤثر است.
شیوهای که در برخی کلاسها اعمال میشود; این است که ابتدا در کلاس و با حضور استاد، یک بار از طریق گوش دادن به نوار، روخوانی و سپس هم خوانی میشود (تعداد آیات، یادگیری و حفظ، بستگی به نونهالان در کلاس دارد) در مرحلة بعد، آیاتی که در کلاس تمرین شده، در منزل حفظ میشود و روز بعد و در مرحلة پایانی، ابتدا همخوانی انجام میشود و بعد، استاد از یکایک نونهالان،(جهت ارزیابی از آمادگی آنها در حفظ آیات) پرسش میکند.
باید توجه داشت که در یادگیری، حفظ و قرائت، نباید بیش از توان کودک به او تحمیل شود; که گاه، نتیجة عکس میدهد. در ضمن، تذکر این نکته، مهم است که ایجاد علاقه و شادابی در کودک، در طول فراگیری قرآن بسیار مؤثر است و نباید از آن غفلت جست.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با مراکز زیر تماس بگیرید:
1. مهد قرآن کریم، شماره تلفن: 7715149 ـ 0251
2. جامعةالقرآن، تلفن: 4 ـ 7739073 ـ 0251
3. کانون قرآن، سازمان تبلیغات اسلامی استان قم، تلفن: 7740371 ـ 0251
حفظ قرآن، مورد سفارش پیامبر اکرمو امامان معصوم: قرار گرفته است. امیدواریم با عنایت خداوند متعال بتوانید این راه (یادگیری قرآن) را ادامه داده، ضمن حفظ، به فرمودههای قرآن نیز عمل کنید.
رعایت نکات ذیل، شما را در این راه کمک میکند:
1. در همة کارها و بخصوص در این راه از خداوند متعال کمک بخواهید;
2. سعی کنید همیشه و مخصوصاً موقع حفظ، با وضو باشید;
3. قرآن را زیر نظر استاد حفظ کنید;
4. حفظ قرآن را از جزء سیام شروع کنید;
5. در کار حفظ، مداومت داشته باشید;
6. برای حفظ، برنامه ریزی داشته باشید و بر ذهن فشار نیاورید;
7. به مقدار کم، ولی خوب حفظ کنید;
8. قرآن را زمانی که آرامش فکری دارید، حفظ کنید;
9. قرآن را در محلی آرام و بدون سر و صدا حفظ کنید;
10. در کار حفظ نظم داشته باشید;
11. قرآن را موقع راه رفتن، حفظ نکنید;
12. از یک قرآن مشخص با قطع متوسط و خط عثمان طه استفاده کنید;
13. هنگام حفظ، آیهها را با صدای متوسط قرائت کنید;
14. سعی کنید هنگام حفظ، ترجمة آیهها را ملاحظه کنید;
15. برای از بین بردن اشتباههای حفظی، آن چه را حفظ کردهاید، برای دیگری بخوانید.
16. آیههای حفظ شده را همیشه تکرار کنید;
17. از غذای مطبوع، مناسب و بموقع استفاده کنید.(جهت آگاهی بیشتر ر.ک: چگونه قرآن را حفظ کنیم، شهریار پرهیزگار / اهمیت و روش حفظ قرآن، الیاس کلانتری / اصول و کیفیت حفظ قرآن کریم، کاظم گرامی.)
روش حفظ آیهها
آیههایی را (نصف صفحه یا کمتر) در نظر گرفته، چند بار از روی قرآن تلاوت کنید; سپس کلمه به کلمة آنها را تکرار کرده، به خاطر بسپارید. روزهای بعد، آیههای جدید را حفظ و آیههای حفظ شده را تا ده روز تکرار کنید. بعد از ده روز، تکرار روزانه لازم نیست; بلکه تکرار هفتهای یک بار کافی است. با زیاد شدن آیههای حفظ شده هر روز مقداری از آنها را تلاوت کنید تا در طول هفته همة آیههای حفظ شده مرور شود.(حافظ کل قرآن کریم، محمود حاج ابوالقاسمی.)
روش حفظ شمارة آیهها
ابتدای آیهها را در یک طرف کاغذ و شمارة آیهها را در مقابل آن بنویسید. همان طور که ترجمة لغتها را حفظ میکنید، شمارة آیهها را نیز به خاطر بسپارید. حفظ قرآن با شمارة آیة هر چند مشکل است، اما فوایدی نیز دارد، مثلاً: اگر حافظ قرآن در حین تلاوت، آیهای را فراموش کند، با به یاد آوردن شمارة آیه، متن آیه نیز به خاطر خواهد آمد.
برای تقویت حافظه رعایت نکات ذیل مفید است:
1. خواندن دعای "سبحان من لا یعتدی علی أهل مملکته..." بعد از هر نماز: این دعا در متن مفاتیح الجنان، در تعقیبات مشترک آمده است
2. خواندن دعای "یا حیّ یا قیّوم فلا یفوت شیئاً علمه و لا یؤده" بعد از نماز صبح، قبل از اینکه حرف دیگری زده باشد
3. روزه گرفتن
4. خواندن آیة الکرسی به طور مداوم
5. خوردن کشمش سرخ (ناشتا)، عسل، عدس، حلوا و گوشت نزدیک گردن(جهت آگاهی بیشتر ر.ک: مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی;، باب 2 و 6.)
در ضمن کتابی که برای آموزش حفظ قرآن کریم کودکان زیر پنج سال تدوین شده است، کتاب "آیهها و نقاشیها" است که جامعة القرآن تدوین نموده و انتشارات جامعةالقرآن چاپ کرده است.