اعتیاد اعضای خانواده به سیگار،مواد مخدر و... بر روی کودکان تأثیر می‌گذارد. اگرچه تمام خانواده از اعتیاد یک فرد در خانواده رنج می‌برند، ولی تأثیر منفی آن بر روی کودکان بیش از سایرین است. این کودکان با هرج و مرج و شرایط غیر قابل پیش‌بینی در خانه روبه‌رو هستند و همین امر منجر به مشکلات زیادی در زندگی فعلی و آینده آنها می‌شود. بسیاری از پژوهشگران معتقدند کودکانی که پدر و مادر آنها معتاد هستند، معمولاً در معرض مشکلات زیر قرار دارند:
کاهش یادگیری، بیماری‌های جسمی، بیماری‌های روانی، چاقی و بی‌توجهی به پیرامون
تأثیرات منفی در رفتار کودکان
این بیماری والدین عوارض بدی بر نوع رفتار کودکان نیز دارد که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
اختلال در زندگی خانوادگی
زندگی یک فرد معتاد با یک زندگی عادی خیلی فرق دارد. کودکان در این خانواده‌ها شاهد خشونت خانگی، سوء استفاده جسمی و جنسی، افسردگی، بیماری‌های روانی، طلاق و... خواهند بود و احتمال تمایل به انجام این نوع رفتارها نیز در آنها بیشتر است و در معرض شدید ابتلا به اضطراب، افسردگی و یا حتی خودکشی قرار دارند. در اکثر مواقع این سوءرفتار آنها به خارج از محیط خانه نیز منتقل می‌شود و آنها با همسالان خود به سختی ارتباط برقرار می‌کنند و معمولاً به افرادی خجالتی و غیر اجتماعی تبدیل می‌شوند.
فراموش کردن دوران کودکی
گاهی اوقات وقتی که وضعیت خیلی بد باشد، پدر و مادر کمتر به نیازهای اساسی کودک خود توجه می‌کنند و آنها مجبور می‌شوند مدرسه را رها و بدون هیچ‌گونه ساختاری زندگی کنند. گاه به بزرگسالانی کوچک تبدیل می‌شوندکه حتی مجبورند مسؤولیت یک خانواده و یا خواهر و برادرهای کوچک‌تر خود را نیز به عهده بگیرند.
احساس گناه
گاهی اوقات هنگامی که والدین بر سر کودک خود فریاد می‌زنند، او خود را گناهکار و به دلیل تمام اتفاقاتی که در خانه رخ می‌دهد، مقصر می‌داند. این احساس گناه نیز در آینده روی رفتارهای او تأثیر می‌گذارد.
بی‌توجهی والدین
در اکثر مواقع حتی زمانی که فقط یکی از والدین معتاد است، پدر یا مادر قادر به ارائه خدمات و یا توجه به کودک خود نخواهند بود، چرا که تمام تمرکز آنها روی مشکلات خودشان است. این نادیده گرفتن کودک ممکن است او را به افسردگی و یا سایر مشکلات روانی دچار کند.
خشونت کودک
کودکان در این خانواده‌ها به‌طور مداوم شاهد مجادله والدین خود با یکدیگر هستند و خود نیز در معرض سوءاستفاده جسمی و یا روانی قرار می‌گیرند و این شرایط در نهایت می‌تواند به بیماری جسمی و روحی کودک منجر شود.
اعتماد به نفس پایین
در خانواده‌هایی که یکی از والدین مواد مخدر مصرف می‌کنند؛ کودکان باید همیشه آرام باشند تا والدین خود را عصبانی نکنند؛ به همین دلیل افرادی ترسو و با اعتماد به نفس پایین هستند و از هر چیزی و هر فردی می‌ترسند.
رضایت دیگران
از آنجا که کودکان پدر و مادرهای معتاد معمولاً سعی می‌کنند سکوت کنند و والدین خود را راضی نگه دارند، در آینده نیز سعی می‌کنند تمامی اطرافیان خود را راضی نگه دارند و به هیچ فردی «نه» نمی‌گویند؛ به ویژه به افرادی که در موضع قدرت قرار دارند؛ به این ترتیب هویت واقعی خود را از دست می‌دهند. این کودکان در ایجاد هر نوع روابط دائمی دچار اضطراب و ترس می‌شوند و گاه در ازدواج‌های خود نیز رفتاری غیر منتظره خواهند داشت؛ زیرا به خاطر از دست دادن این رابطه نیز می‌ترسند. این افراد اغلب احساس محکومیت می‌کنند و حتی زمانی که اوضاع روبه‌راه است، به دلیل احساس محکوم بودن باز هم احساس خطر می‌کنند. کودکان در این خانواده‌ها یاد می‌گیرند که دروغ بگویند، خیانت کنند، حتی گاه دست به دزدی بزنند و جرم‌های دیگری مرتکب شوند. پدر و مادرها باید بدانند که کودکان برای رشد و شکوفایی به یک خانه امن نیاز دارند. اگر اعتیاد دارید، هرگز نباید آن را نادیده بگیرید و در قدم اول آن را بپذیرید و این عادت زشت خود را ترک کنید. بعد از اینکه از شر این عادت بد خود خلاص شدید نیز فوراً روی فرزندان خود و سلامت آنها تمرکز کنید. رفتار کودکان اغلب مخفیانه شکل می‌گیرد و کمتر ممکن است رفتار پرخاشگرانه‌ای از آنها ببینید. خود شما این موضوع را جدی بگیرید و از آنجا که کودک‌تان شرایط سختی را سپری کرده است، حتی بدون وجود هیچ نشانه بیماری روحی در مورد او با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت و محبت خود را به او زیاد کنید تا در جریان طبیعی زندگی قرار بگیرد.
خطر اعتیاد کودک در آینده
از آنجایی که کودکان پدر و مادرهای معتاد همواره در معرض مواد مخدر و... قرار دارند، بنابر احتمال اینکه کودک خود نیز تصمیم بگیرد آن را امتحان کند، بسیار زیاد است و احتمال اعتیاد او در آینده به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد.
عدم اعتماد به دیگران
از آنجا که این کودکان بسیار خجالتی هستند و کمتر با دوستان خود ارتباط برقرار می‌کنند و معمولاً زندگی آنها مخفیانه است نمی‌‌توانند به هیچ فردی اعتماد کنند و این عدم اعتماد در روابط آینده و زندگی آنها نیز تأثیر منفی می‌گذارد
منبع: کودک سالم
