نقش خانواده در اعتیاد فرزندان
کارگروه تربیتی پرتال جامع و تخصصی کودک، مهدکودک و خانواده: بررسی علل اعتیاد نشان می دهد که در تربیت خانوادگی برخی سستی و ضعف وجود داشته و سرپرستی معتادان از طرف خانواده متعارف نبوده است، به طوری که مسئولیت فقط ۳۰ درصد آنان تا سن بلوغ بعهده والدینشان بوده است.
سالهای اولیه زندگی، سالهای تکوین و تأثیرپذیری است، اگر در خانواده هیجانات و طغیانهای مکرر عاطفی روی دهد، رشد عاطفی کودک به آسانی متوقف می شود. کودک گرفتار این مشکل می شود که از یک طرف احتیاجات عاطفی خود را ارضا کند و از طرف دیگر خود را با مشکل محیط زندگی سازش دهد.
حس وابستگی و تعلق خاطر را از دست می دهد و در مورد هدایت خویش یعنی نقش خود، هم به عنوان فرد و هم بعنوان عضو خانواده و اجتماع دچار ابهام و پشیمانی می شود. علاوه بر دوران کودکی، دوران نوجوانی و بلوغ نیز از دوره های بسیار مهم و قابل توجه زندگی است، با شروع سالهای نخستین دهه دوم زندگی، تحول شگفت انگیز بلوغ آغاز می شود، که دارای جنبه های گوناگون جسمی و روانی اجتماعی است.
خانواده ها باید اطلاعات کافی در این مورد داشته و بدانند که دوران بلوغ علاوه بر تغییراتی که در اندامها و شکل ظاهری بیرون دارد، از نظر روحی نیز دوران بی قراری ها و گرایشهای متضاد مثل افسردگیهای بی دلیل در لحظه های شادی، غرور در عین خود کم بینی ها، خودخواهی در عین نوع دوستی، معاشرت طلبی در تنهایی گزینی، کنجکاوی در عین بی تفاوتی، قدرت جویی و قدرت ستیزی، عشق ورزیدن به دنیا و پوچ انگاری آن، چشمداشت مسئولیت از دیگران در عین گریز از مسئولیت و مقررات و بسیاری دیگر از مشخصات و نوسانهای این دوره فشار و طوفانهای روحی است که البته هیچکدام از این رفتارها بی دلیل نیست، مثلاً فرار از مقررات بخاطر رشد استقلال و تشخص طلبی است.اثرات خانواده بر اعتیاد
حس تفوق طلبی و برتری جویی و یا حس کنجکاوی که معمولاً در این دوره به چشم می خورد از تمایلات طبیعی دوران بلوغ و جوانی است که اگر از علل این حالات خانواده ها به درستی اطلاع داشته و آن را به جوانان بشناسند. راهنمایی آنها برای یک زندگی خوب و سالم دشوار نخواهد بود.
حال که اهمیت خانواده در زندگی و آینده فرد روشن گردیده که شروع بسیاری از اختلالات شخصیتی و ناشی از دوران کودکی است، زیرا در این دوره کودک نتوانسته است رابطه، صمیمیت و همکاری و احترام با دیگران را برقرار سازد و نیز به او نیاموخته اند که اعمال خطا و شایسته کدامند تا نسبت به اعمال پسندیده احترام قائل شود و از اعمال خطا دوری جویند. می پردازیم به شرح نمونه هایی از اثرات روابط خانواده بر اعتیاد:
تحقیقاتی مثل ( بررسی عوامل موثر در روی آوردن به مواد مخدر ) ( بررسی علل اعتیاد جوانان به هروئین ) ( نقش خانواده در اعتیاد جوانان ) وجود اختلاف بین پدر و مادر را نشان داده است. که عواملی از جمله مسایل مادی، اختلاف سنی زیاد بین پدر و مادر داشته است.
بررسی علل اعتیاد در ایران نشان می دهد که تربیت خانوادگی آنان سستی و ضعف وجود داشته و سرپرستی معتادان از طرف خانواده متعارف نبوده است، به طوری که مسئولیت فقط ۳۰ درصد آنان تا سن بلوغ بعهده والدینشان بوده است.
تحقیقاتی چون ( بررسی و شناخت عوامل ) ( اجتماعی موثر در اعتیاد افراد ) ( بررسی عوامل موثر در اعتیاد جوانان به مواد مخدر) ( بررسی علل و عوارض روانی – اجتماعی اعتیاد جوانان نشانگر آنست که رفتار والدین با فرزندان بی توجه، بدون محبت و خشونت آمیز و عدم وجود رابطه عاطفی بین آنها بوده و اغلب خانواده ها در هم پاشیده و نابسامان بوده اند.
بدین ترتیب می بینیم که از هم گسیختگی خانوادگی و عدم وجود تربیت درست، از مسایلی است که امکان دارد افراد خانواده به نحوی از نتایج آن در رنج بوده و یا براثر آن ناگزیر از انتخابهای مشکل اخلاقی گردند. از مسائل دیگر خانوادگی در زمینه اعتیاد، نقش اعتیاد پدر و مادر و تأثیر آن در معتاد شدن فرزندان و همچنین اثر اعتیاد یکی از نزدیکان بر روی جوانان یک فامیل است که بخصوص مشاهده اعتیاد والدین و همانند سازی با والدین معتاد در مراحل گوناگون رشد سبب اعتیاد جوانان یک خانواده می گردد.
