پدر یک مسابقه فوتبال را با هیجان نگاه می کند و الناز پنج ساله در اطراف خانه می دود و مدام از جلو تلویزیون عبور می کند. پدر چند بار به او تذکر می دهد ولی او توجه نمی کند.
• رفتارهای نامناسب والدین
- پدر چندین بار با صدای بلند از الناز می خواهد که یک جا بنشیند و بدو بدو نکند.
- پدر از تهدید، سرزنش، توهین و حتی تنبیه بدنی استفاده می کند.
- با عصبانیت از همسرش می خواهد که الناز را نگه دارد تا او بتواند تلویزیون نگاه کند.
• توصیه های روانشناس
- به دنبال پیگیری باشید یعنی یک راه حل منطقی و درست برای سرگرم کردن الناز پیدا کنید. مثلاً با لحنی زیبا و بدون عصبانیت از او بخواهید اگر در اتاقش بازی کند و مزاحم نشود بعد از تمام شدن مسابقۀ فوتبال او را بیرون خواهید برد و یا با او بازی خواهید کرد که البته باید به قولی که می دهید حتماً عمل نمایید.
- می توانید خیلی آرام و دوستانه به او بگویید: دخترم من دوست دارم این مسابقه را ببینم و تو دوست داری بدو بدو کنی. حالا چکار کنیم؟ و در ادامه به یک تفاهم برسید مثلاً شما مسابقه را ببینید و الناز برود به مامانش کمک کند تا بعد از پایان مسابقه او را بیرون ببرید.
- اگر در طول هفته ساعت هایی را به او اختصاص دهید یعنی با او بازی کنید، او را بیرون ببرید و ... در نتیجه الناز مجبور نخواهد بود اوقاتی که کار مهمی دارید مزاحم شما بشود.
- اگر عقیده دارید در زمان هایی که استراحت می کنید یا برنامه ای تماشا می کنید باید همسر شما از بچه ها مراقبت نماید پس زمان هایی را نیز به همسرتان اختصاص دهید تا جبران این زحمات را کرده باشید. با هم بیرون بروید، صحبت کنید، بخندید و ... .
- تا جایی که می توانید خودتان کارهای تان را انجام داده، از واگذار کردن آنها به همدیگر یا به فرزندان اجتناب کنید به اصطلاح هیچ وقت متوقع نباشید. شما با انجام کارهای شخصی الگوی مناسبی نیز برای آنها خواهید بود.
- وقتی به تمام خواسته های بچه ها پاسخ می دهید این توقع در شما ایجاد می شود که او هم باید هرچه من می خواهم انجام دهد، در صورتی که بچه ها این گونه فکر نمی کنند و انجام این کارها را وظیفۀ شما می دانند. پس آنقدر که به فکر بچه ها هستید مقداری هم به خودتان و نیازهای تان فکر کنید.
- اگر درخواستی از فرزندتان دارید و دوست دارید برای شما کاری انجام دهد مراحل زیر را با حوصله طی کنید:
1- با کودک رابطۀ عاطفی برقرار کنید یعنی به او احترام بگذارید، او را بغل کنید، نوازش کنید، ببوسید و ... . البته این رابطه نباید فقط به زمانی محدود شود که از او خواسته ای دارید بلکه همیشه این رابطه را حفظ کنید.
2- پیام ها و درخواست های تان را محترمانه و مؤدبانه با عباراتی مثل ممکنه؟ لطفا؟ میشه خواهش کنم؟ و ... بیان کنید. مثلاً بگویید: ممکنه یک لیوان آب به من بدی؟ پسر خوشگلم با دختر نازم یک لیوان آب به بابا میده؟ دخترم لطف می کنه بدوبدو نکنه تا بابا ایت برنامه رو ببینه؟
اگر معتقد هستید با این کار بچه ها لوس می شوند و یا این که چون فرزند شما هستند پس هرچه می گویید باید انجام دهند، باید بدانید آنها قبل از اینکه فرزند شما باشند یک انسان هستند و شما وقتی از همکار یا دوست تان به عنوان یک انسان درخواستی دارید و آن را محترمانه بیان می کنید همین منطق در مورد فرزند شما هم صدق می کند، چرا که اگر با او درست صحبت کنید خواستۀ شما سریع تر و بهتر انجام خواهد داد، پس درخواست ها و پیام هایتان را کادو کنید و با بسته بندی زیبا ارائه دهید.
نکتۀ دیگر این که ممکن است فرزندتان با ترسی که از شما دارد این کار را انجام دهد اما مطمئن باشید تا زمانی که این ترس یا زور وجود دارد آن درخواست را عملی خواهد کرد و به محض کنار رفتن آن زور یا ترس، همان روال قبلی ادامه خواهد یافت.
در اینجا اصطلاحاً گفته می شود بچه ها از شما حساب می برند، در صورتی که باید روی شما حساب باز کنند نه اینکه از شما حساب ببرند. لطفاً شخصیت کارتونی میتی کومان، حاکم بزرگ را به خاطر بیاورید.
3- پس اگر پیام تان را درست بدهید، به احتمال زیاد کودک آن را انجام خواهد داد ولی اگر انجام نداد، بدون هیچ گونه توهین و یا تحقیری، در حالی که به او پیام من می دهید که دوست داشتم دختر گلم این کار را انجام می داد، خودتان آن را انجام دهید و با او کاری نداشته باشید. این رفتار شما برای او از هر تنبیهی بدتر است.
4- تعدادی از کودکان علی رغم این که به درستی پیام می دهید باز هم آن کار را انجام نمی دهند اما وقتی می بینند خودتان آن را انجام می دهید پشیمان شده، ضمن عذرخواهی تلاش می کنند هرچند با تاخیر، آن را انجام دهند.
مثلاً می گویند: مامان یه لحظه اجازه بدید الآن خودم میام انجام میدم. باید گفت گاهی انتظار ما این است که وقتی درخواستی از بچه ها داریم باید بلافاصله آن را انجام دهند، در صورتی که اگر پیام درست را بدهیم و حوصله به خرج دهیم آن را انجام خواهند داد. متاسفانه والدینی که می خواهند سریعاً خواستۀ شان برآورده شود به آسیب ها و عواقب بعدی توجهی ندارند.
5- به همین روشِ درستِ تربیتی ادامه دهید و خسته نشوید، مطمئن باشید آن دسته از کودکانی که باز هم به خواسته های شما بی توجه اند در ادامۀ راه آن ها را انجام خواهند داد. فقط حوصله کنید و عجله نداشته باشید.
- شاید معتقد باشید اگر به کودک تان تذکر ندهید و توصیه نکنید در آینده انسان بی مسئولیتی بار خواهد آمد، ما هم با شما موافقیم. اما این که چه بگویید، چگونه بگویید و چه زمانی بگویید، مهم است.
پس بهتر است قاطعانه و محترمانه نظرتان را بدهید و عقب نشینی کنید. یعنی خیلی برانجام آن اصرار نورزید و زیاد آن را تکرار نکنید، زیرا هم خودتان عصبانی خواهید شد و هم کودک را عصبانی خواهید کرد.
