حسادت شایع‌ترین واکنش رفتاری است که اغلب کودکان در مواقع بروز عامل رقابت از خود نشان می‌دهند. در واقع می‌توان گفت حسادت یک پاسخ به هنجار عاطفی و جهنده‌ای است که کودک هنگام از دست دادن یا تصور احتمالی از دست دادن دوستی یا محبت فرد مورد علاقه‌اش از خود بروز می‌دهد و می‌ترسد که مورد بی‌مهری او قرار گیرد.
طبق مطالعات انجام شده توسط روانشناسان دانشگاه میشیگان، بیشترین زمان شیوع این حس در سن ۲ تا ۵ سالگی است و حس حسادت در کودک پس از طی کردن این دوره سنی به دلیل تکامل رشد‌شناختی کمتر می‌شود، زیرا در این سن کودک علاقه‌مند به پیدا کردن دوستانی همسن و سال و بیرون از منزل می‌شود. در دوران بلوغ نیز ممکن است فرد تحت تاثیر حس حسادت واقع شود. طبق تحقیقات به عمل آمده معمولا از ۳ فرد حسود ۲ نفر دختر و یک نفر پسر است (نسبت ۲ به ۱). معمولا حس حسادت در بین افراد باهوش نیز بیش از دیگران است. همچنین برآورد شده که حس حسادت در بین روابط دختر نسبت به دختر بیش از روابط پسر نسبت به پسر است.
این روانشناسان با بررسی‌هایی که انجام دادند، دریافتند که منشأ حسادت کودکان ناشی از روابط اجتماعی افراد است و کودک در موقعیت‌های خاص نیاز به توجه بیشتر اطرافیان دارد. همچنین روانشناسان دریافتند حسد یک رابطه عمدی است و معمولا با تولد فرزند دوم در خانواده به وجود می‌آید.
بررسی‌ها نشان داده است که احساس حسادت در بین فرزندان اول به دلیل از دست دادن موقعیتشان و توجه بیش از حد والدین به فرزند تازه متولد شده بیش از فرزندان دوم است. معمولا خانواده‌ها در مواجه شدن با این مسائل قبل از تولد کودک دیگر اقدام به انجام مشاوره و آموزش لازم می‌کنند، اما تحقیقات نشان
والدین گاهی به صورت ناخودآگاه با عشق ورزیدن به بچه خونگرم‌تر، زیبا‌تر و پرشور‌تر موجب برانگیخته شدن این حس در بین فرزندانشان می‌شوند داده است که این قبیل کار‌ها نیز نتیجه و تاثیر شایانی در بهبود رفتار کودک ندارد؛ زیرا کودک از درک موقعیتش عاجز و به مرحله انتزاعی و شناختی نرسیده است.
«دکتر جیمز کارلت»، استاد روانشناسی دانشگاه میشیگان گفت: «مساله ژنتیک و تاثیر آن نیز امری اجتناب‌پذیر است، چراکه ژنتیک ریشه در بسیاری از مسائل دارد، اما هنوز در مرحله‌ای نیستیم که اظهار کنیم چه ژنی موجب ایجاد این حس در افراد می‌شود.»
گاهی احساس حسادت ثمره تفاوت سنی و تبعیض والدین است، به این معنا که یک کودک خردسال نسبت به مزایای برادر یا خواهر بزرگ‌تر خود احساس حسادت می‌کند یا برعکس برادر یا خواهر بزرگ‌تر از مزایا و توجه و تبعیض والدین نسبت به فرزند کوچک‌تر ناراحت می‌شود. بنابراین والدین گاهی به صورت ناخودآگاه با عشق ورزیدن به بچه خونگرم‌تر، زیبا‌تر و پرشور‌تر موجب برانگیخته شدن این حس در بین فرزندانشان می‌شوند.
همچنین برخی از والدین حد و حدودی برای پیشرفت فرزندانشان قائل نیستند و فرزندان برای رسیدن به این حد و حدود گاهی دچار سرافکندگی، احساس بی‌ارزشی، گناه و نالایقی می‌شوند چراکه از سوی دیگران و خانواده مورد مقایسه نسبت به گروه هم‌سالانشان قرار می‌گیرند.
نگاه خوش‌بینانه هم می‌توان داشت
اگر از نیمه پر به این قضیه نگاه کنیم ممکن است این حسد، مکانیسم دفاعی او را تصعید کند که موجب تعالی، رقابت ابداعی و خلاقیت کودک شود. درواقع پاسخ‌هایی که کودک در مورد حسد دارد ممکن است در طول ۲۴ ساعت یا در فواصل زمانی خاص ذهن کودک را به خود معطوف دارد، بنابراین رفتارهایی که کودک هنگام حسادت از خود نشان می‌دهد یکسان نیست و به عواملی همچون سن، جنس، هوش و رشد ذهنی و انتزاعی فرد بستگی دارد. در این‌گونه رفتار‌ها ممکن است کودک حسود به فرد مورد رقابتش آسیب برساند یا درصدد جلب محبت او برآید.
حسادت به مثابه یک بیماری روانی
معمولا حسادت متوجه اشخاص است و کودک هنگام حسادت در وضعیت ناخوشایند قرار می‌گیرد، اما در موارد خیلی شدید و خاص ممکن است این حسد تا انتهای عمر فرد ادامه داشته باشد. در حالت‌های بیمارگونه نیز رفتار ناهنجاری از فرد سر می‌زند که ممکن است علامت یک بیماری شدید روانی باشد و فرد حتی نسبت به
حسادت پاسخی است که کودک هنگام از دست‌دادن یا تصور احتمالی از دست‌دادن دوستی یا محبت فرد مورد علاقه‌اش از خود بروز می‌دهد درخت، اشیاء و... احساس حسادت کند که این‌گونه موارد باید مورد بررسی و واکاوی دقیقی قرار بگیرند.
همچنین گاهی حسادت تحت تاثیر فرهنگ‌های مختلفی از فرد سر می‌زند، اما همان‌طور که گفته شد بیشترین سنی که فرد تحت تاثیر این حس قراردارد قبل از سن ۵ سالگی است که پس از شکل‌گیری شخصیت او می‌توان از بروز این حس پیشگیری و رفتارهای‌شناختی را در او اصلاح کرد.
