واکنش هیجانی حسادت تقریباً از 2 سالگی شروع میشود و به مدت یک سال در ابعاد وسیعی ادامه دارد. حسادت در کودکان، واکنش به انگیزشهای طبیعی است.
کودکان معمولاً دوست دارند که سعادت و خوشی شان حالت انحصاری داشته باشد و هیچ کس نتواند این حس را از آنان برباید. در نتیجه وقتی خلاف خواسته آنها عمل میشود، حس میکنند مظلوم واقع شدهاند و کسی از آنها حمایت نمیکند. به همین دلیل متوسل به حسادت شده و راه بدخواهی را برای کسی که چنین نعمتی را از آنان ربوده است در پیش میگیرند.
در خصوص هیجان حسادت در کودکان و دلایل بروز آن و نتایج آن در رفتار کودکان بر اساس تحقیقات انجام شده، اطلاعات زیادی بدست آمده، اما هنوز بدرستی نمیدانیم که چرا رفتار کودکان در موقعیتهای حسادتآمیز تغییر میکند. به عبارت دیگر رفتارهای حسادتآمیز کودکان را به حساب سن کم آنها و نیمه آگاهانه بودن این گونه رفتار میگذارند، اما با رشد عقلانی این کودکان و رسیدن آنها به سن بلوغ و سپس نوجوانی و بعد از آن بزرگسالی، میتوان تجربیات فوقالعادهای را از انگیزشهای این گونه افراد حسود به دست آورد. این گونه رفتارهای حسادتآمیز را بعد از سن بلوغ، دیگر نمیتوان رفتاری غیرطبیعی دانست و باید نسبت به رفع آن اقدام شود.
رقابت میان فرزندان یک خانواده و توجه به یک فرزند از میان چند فرزند و رقابت خواهر و برادر که به آن رقابت خانوادگی نیز میگویند، اغلب زمینههای بروز حسادت را در خانواده فراهم میآورد که البته این امری طبیعی و تقریباً اجتنابناپذیر است.
برخوردهای تبعیضآمیز
در کل تبعیض و امتیازدهی به یکی از کودکان یا به یکی از اعضای یک گروه، باعث ایجاد حسادت در دیگران خواهد شد. کسانی که مورد علاقه افراد یا فرد خاصی هستند، معمولاً دیگران به او غبطه میخورند.
همیشه علت حسادت در کودکان، تولد فرزند جدید نیست، ممکن است حسادت بر اثر شرایط ایجاد شده توسط والدین (تبعیض بین فرزندان) یا شرایط احساس شده توسط کودک (تفاوتهای فردی) پدید آید یا بر اثر مواردی چون لباس و اسباببازی یا موقعیتهایی چون جشن تولدها و هدایا ایجاد شود.
بعضی از والدین ممکن است میان یکی از فرزندانشان که از همه زیباتر، باهوشتر و مهربانتر است فرق بگذارند که این کار نیز صحیح نیست و زمینههای بروز حسادت را فراهم میکند. گاهی اوقات این تبعیض به قدری است که حتی در سخنان این والدین میتوان به خوبی آن را مشاهده کرد.
در چنین اوضاعی اگر به بچههای دیگر اصلاً توجه نکنیم، باید بگوییم که حسادت به بالاترین حد خود میرسد. در کل، تمامی رفتارهای نامنصفانه والدین در خانواده و تبعیض میان فرزندان، باعث بروز مشکلات جدی میشود که حسادت یکی از آنهاست.تبعیض در کودکان، نتایج منفیاش فقط به دوران کودکی ختم نمیشود، بلکه این قبیل کودکان در آینده و در سنین بزرگسالی نیز از نوعی سرخوردگی رنج خواهند برد، ممکن است بعد از ازدواج این افراد که در کودکی به آنها توجه نشده، به فرزندان خود نیز بیتوجه شوند یا بین یکی از آنها فرق بگذارند و دچار حسادتهای خانوادگی شوند و ممکن است کانون خانواده آنها تلخ شود و حتی در زندگی زناشویی با مشکل برخورد کنند