حجاب کودکان

حجاب کودکان و تبیین راه کارها

بسم الله الرحمن الرحیم

برگرفته از کتاب «آیین شکوفایی» نوشته ی «احمد نباتی»

هر چند که با برخی از مانتوها هم می شود حجاب خود را رعایت کرد، امّا حجاب کامل فقط با چادر به نمایش گذاشته می شود.[۱] روی همین اساس باید با کودکان دختر خود طوری رفتار کنیم که در نهایت، چادر را به عنوان حجاب و پوشش برتر بپذیرند و خود را مزیّن به این حجاب اسلامی کنند. اگر دقّت داشته باشید، هر دختری دوست دارد به نوعی خود را بپوشاند. این میل، ریشه در ویژگی های فطری و درونی آن ها دارد که پوشش بیشتر را کمال خود می دانند. رفتار نادرست با حجاب دختر باعث می شود تا به تدریج از این میل فطری دور شده و قدم در عرصه ی دیگری بگذارد.

هم اندیشی دینی . تربیت دینی کودک . بازی . اسباب بازی . فواید راه کار عملی

1- آشنا کردن کودک با روسری

در ابتدا برای کودک روسری تهیه کنیم و آن را در اختیارش قرار دهیم. کودک با اشتیاق روسری را در دست می گیرد و سعی می کند آن را سر کند. هنگام بیرون رفتن از منزل سعی کنیم روسری را بر سر کودک کنیم تا با همین هیأت از منزل بیرون رود. روسری باید به گونه ای باشد که کودک ما بتواند هر موقع احساس خستگی کرد به راحتی آن را از سر بیرون آورده و مشغول بازی شود.

2- آشنا کردن کودک با چادر

وقتی کودک یاد گرفت روی پای خود بایستد و راه برود، چادری رنگی برای او تهیه کرده و در اختیارش قرار دهیم. کودک که مادر خود را با چادر می بیند در واقع کمال خود را در پوشیدن این چادر می بیند؛ لذا هنگام بیرون رفتن، دوست دارد همانند مادر خود با همین لباس رسمی از منزل خارج شود و از این که خود را در زیّ بزرگ ترها میبیند احساس لذّت نماید.

این چادر باید سبک و راحت باشد تا کودک درون آن احساس ناخوش آیندی نداشته باشد و با اختیار خود چادر را روی سر نگاه دارد و هر وقت هم دوست داشت، آن را کنار گذاشته و مشغول بازی شود. روی همین اساس تا قبل از سنّ بلوغ، نه تنها استفاده از چادر ملّی و چادر عربی توصیه نمی شود، بلکه استفاده از آن را مضرّ هم می دانیم. چون باعث میشود که کودک، درون آن گرفتار شده و نتواند عادت به گرفتن چادر و پوشاندن اختیاری خود پیدا کند.

3- لباس بدن نما ممنوع!

دختر دوست دارد لباسهای زیبایی بر تن داشته باشد. این لباس زیبا می تواند لباس زیرین کودک باشد. منتهی توجه داشته باشیم که لباس او در عین زیبایی و راحتی به گونه ای نباشد که اندام کودک از زیر آن نمایان باشد. پوشیدن این نوع لباس ها ممکن است باعث شود تا به تدریج حیای کودک کم رنگ شده و از پوشش خود بکاهد.

البته هرگز منظورم این نیست که در نوع پوشش با کودک سه ساله همانند یک دختر هشت ساله برخورد کنیم؛ بلکه منظورم این است که در عین حالی که لباس بچه باید راحت باشد، به گونه ای نباشد که در عرف متشرعین جلف و بدن نما تلقی شود.

4- تشویق کودک به پوشیدن روسری

وقتی سنّ دختر بیشتر شد در مورد روسری او قدری حساس شویم و به او بگوییم که تا جایی که ممکن است روسری را کنار نگذارد. این کار موجب میشود تا به تدریج روسری را به عنوان لباس دائمی خود در برابر نامحرم انتخاب نماید. توجه داشته باشیم که این کار در صورتی عملی خواهد شد که کودک با میل و اشتیاق آن را انتخاب نماید. ما فقط مشوّق او هستیم و طوری رفتار میکنیم که وقتی کودک را با روسری دیدیم با تشویق های خود به او احساس خوبی دست دهد و باور کند که این لباس، لباس رسمی او است.

5- تشویق کودک به پوشیدن چادر

وقتی کودک به پوشیدن روسری عادت کرد، به تدریج همین کار را در مورد چادر او شروع میکنیم. این روند باید به گونه ای باشد که کودک ما هنگام ورود به دبستان کاملا به روسری و چادر عادت کرده باشد تا آمادگی کامل را داشته باشد که به محض رسیدن به بلوغ[۲] برای همیشه چادر بپوشد و آن را کنار نگذارد. 

نمونه ی عینی

خانمی می گفت: دو دختر دارم یکی سیزده ساله و دیگری ده ساله. در مورد دختر دوم به همین منوال عمل کردم که به حمد الله نتیجه گرفتم؛ ولی در مورد دختر اوّل متأسّفانه کوتاهی کردم. در مورد چادر او کاری انجام ندادم و بدون اینکه او را تشویق به پوشیدن چادر کنم، گذاشتم تا خودش انتخاب کند. دوران ابتدایی را با مانتو سپری کرد و حالا که سیزده ساله است احساس می کنیم که پوشش او مطابق با شأن خانواده و فامیل نیست. هر کاری می کنیم دیگر زیر بار نمی رود و حاضر نیست چادر بپوشد.

تذکر

1- واکنش مناسب به سلقیه های غیر دینی

ممکن است برخی از آشنایان که آگاهی درستی از شیوه های تربیت اسلامی ندارند، به این کار شما اعتراض کرده و بخواهند با ذکر تجربه های شخصی خود بخواهند شما را از این کار منصرف کنند. اما شما توجه داشته باشید که حجاب و عفاف امری نیست که به یکباره به دست آید و عنوان ساده ای هم نیست که والدین در مورد آن کوتاهی کرده و اقدامی در مورد فرزندانشان نداشته باشند. درست است که برخی از دخترخانم ها بدون این که از والدین کمک بگیرند، حجاب را انتخاب می کنند، اما باید بپذیریم که حجاب و عفاف آن قدر بی اهمیت نیست که آن را صرفا به انتخاب خود کودک واگذار کنیم و خود در مورد آن کاری انجام ندهیم! همچنین در جواب این افراد بگویید: حجاب و عفاف مهم تر است یا بهداشت؟! اگر کسی بهداشت را رعایت نکند نهایتا چند روزی بیمار میشود؛ اما اگر کسی حجاب و عفاف را رعایت نکند، علاوه بر آن که ممکن است در دنیا خود و خانواده ی خود را بی اعتبار نماید، در آخرت هم بازخواست خواهد شد. حال چگونه است که بهداشت را صرفا به انتخاب خود کودک نمی سپاریم و به او در مورد مسواک دندان و کارهای دیگر تذکر می دهیم اما در مورد حجاب که به مراتب مهم تر از بهداشت است این گونه بی تفاوت هستیم؟!

2- دور کردن کودک از ساحل عفاف

برخی از والدین به علت ناآگاهی به گونه ای با کودک خود رفتار می کنند که او را از ساحل بندگی خدا دور می کنند. وقتی پدر و مادر به کودک با دید عروسک نگریسته و هنگام بیرون رفتن از منزل لباس های غیر متعارف و جلف بر اندامش می پوشانند در این صورت هرگز نباید توقع داشته باشند که چنین دختری با رسیدن به سن بلوغ به یکباره این لباس ها را کنار گذاشته و دختری عفیف و محجبه شود.

پدر و مادر باید به گونه ای معقول با فرزندان خود رفتار کنند که در واقع روز به روز او را به ساحل بندگی خداوند نزدیک تر نمایند تا این که وقتی کودک به سنّ تکلیف رسید راه خود را هموار بیند و به سادگی قدم در ساحل بندگی خدای متعال قرار دهد. 

3- پاسخگویی به میل آراستگی در دختر

هر دختری دوست دارد زیبایی خود را به نمایش بگذارد و با پوشیدن لباس های متنوع و زیبا جلوه گری خود را افزونتر نماید. امّا توجه داشته باشیم که محلّ پاسخ گویی به این میل طبیعی، کوچه و خیابان و در انظار نامحرم نیست؛ بلکه محل آن در خانه و در میهمانی های زنانه است. بنابراین، ضرورت دارد که به این نیاز کودکانمان پاسخ گوییم و با در نظر گرفتن سنّ آن ها لباس های زیبایی برایشان خریداری نماییم. اگر از این کار غفلت نماییم و راه پاسخ گویی به این نیازها را برایش همواره نکنیم، ممکن است به تدریج از حجاب و عفاف دور شده، و به دنبال پاسخ گویی به این عطش، خود را در برابر نامحرم بیاراید

4- تبیین فلسفه ی حجاب و عفاف

با در نظر گرفتن ویژگی سنّی کودکانمان فلسفه ی حجاب را با آنها بازگو نماییم. به آن ها بگوییم که حجاب حکم الهی است و کسی که حجاب خود را رعایت می کند، علاوه بر بهرهمندی از نعمت های معنوی، در زندگی دنیایی هم آرامش بیشتری داشته و از گزند بسیاری از مشکلات رهایی می یابد. به عنوان مثال به دخترمان بگوییم دو عدد موز بیاورد. به او بگوییم یکی از آنها را پوست بکند و به دیگری دست نزند. بعد از گذشت چند ساعت به او بگوییم که موزها را بیاورد. چه میبینیم؟

موزی که پوست کنده شده خراب شده؛ ولی موز دیگر سالم است.

حالا از دخترمان بپرسیم که به نظر شما چرا این موز خراب شد؟ و چرا موز دیگر سالم ماند؟ بعد که دختر فهمید که علّت خراب شدن موز، جدا شدن از پوستش است، به او بگوییم:

دخترم! در واقع این پوست حجاب موز است که باعث شده سالم بماند. اگر شما هم حجاب خوبی داشته باشید، ایمان سالم و خوبی پیدا میکنید اما اگر خدای ناکرده از پوست حجاب بیرون بیایید، خیلی زود ایمانت خراب میشود.

مطلب بعد این که: کسی که ایمانش خراب شود نزد خداوند ارزشی ندارد، همان گونه که موز خراب شده برای ما ارزش ندارد.

[۱]. چادر در مقایسه با مانتو مزیّت هایی دارد که به برخی از آن ها اشاره می شود: مانتو مدام در معرض تغییر و تبدّل است؛ اما چادر این گونه نیست. توجه داشته باشیم که اوایل مانتو تا روی پا بود و به گونه ای آزاد بود که حجم بدن تا حد زیای مشخص نبود. به تدریج طول آن کوتاه و کوتاه تر شد و از طرفی هم تنگ تر. تا جایی که امروزه از روی پا هم فراتر رفته و می رود تا تبدیل به یک بلوز شود! از طرفی رنگ آن هم تغییرها زیادی کرده. اما چادر این گونه نیست. چادر از همان اول چادر بوده و الان هم چادر است بدون این که در رنگ و نوع آن تغییری پیدا شده باشد. اگر دخترهای ما اهل چادر شوند، خیالشان راحت است که با تغییر مدّ، هرگز در حجابشان تغییری ایجاد نمی گردد؛ اما کسی که به مانتو رو می آورد در واقع سوار بر موجی می شود که هر سال او را به سمت و سویی می برد بدون این که خود بداند عاقبتش به کجا ختم میشود! رنگ چادر هر چند سیاه است اما با دقت بیشتر متوجه می شویم که رنگ سیاه، رنگ وقار و متانت است و موجب می شود تا نامحرم به سوی او توجه کمتری داشته باشد؛ اما مانتو رنگ های مختلفی دارد که همین رنگ ها هیچ وقت اثر رنگ سیاه را نداشته و به اندازه ی رنگ چادر بازدارندگی ندارد. تفاوت دیگر این است که چادر آویخته است و تا حد مطلوبی اندام زن را از دید نامحرم حفظ می کند ولی مانتو این گونه نیست و نمی تواند به اندازه ی چادر، حجم بدن را از دید نامحرم مخفی نگاه دارد.

[۲].  سنّ تکلیف برای دخترخانم ها تمام شدن ۹ سال قمری، و ۸ سال و ۸ ماه و ۲۸ روز شمسی است.