تربیت فرزند قبل از ازدواج از زبان حجتالاسلام شاه فضل
بسیاری از والدین زمانی به فکر تربیت کودک خود میافتند که آن کودک در یک مهمانی با یک رفتار خاص موجب اعتراض دیگران و در نتیجه خجالت والدین شود، آن وقت است که والدین به دنبال روشهای تربیتی گشته و از اظهار نظرهای دیگران به شدت تاثیر میپذیرند.
بیشک همه ما فرزندان خود را دوست داریم و برای رشد و پیشرفت آنها تلاش میکنیم، محبت فرزند یکی از عنایتهای خاص خداوند است که موجب میشود پدر و مادر تمام انرژی خود را برای رشد و تربیت او به کار بندند بدون اینکه هیچگونه منتی بر فرزند داشته باشند.
در دین مبین اسلام از جمله حقوقی که برای فرزند بر عهده والدین قرار داده شده آموزش مسائل دینی و تربیت دینی اوست.
آنچه در این نوشتار به دنبال آن هستیم اقداماتی است که موجب میشود بتوانیم فرزندان صالح تربیت نماییم، امید است بتوانیم با رعایت این نکات رسالت سنگینی را که در مقابل فرزندان داریم به انجام برسانیم .
اهمیت داشتن فرزند صالح از دیدگاه آیات و روایات
یکی از آموزههای قرآنی که از آیه شریفه "فاردنا ان یبدلهما ربهما خیرا منه زکوة و اقرب رحما" استفاده میشود، این است که خضر نبی فرزندی را که ترس آن میرود که پدر و مادر را در آینده گرفتار کفر و الحاد نماید به اذن الهی به قتل میرساند و میفرماید خداوند اراده کرده تا در برابر آن فرزند صالحی به آنها بدهد که هم پاکتر و هم مهربانتر است.
از اعمال نیکی که انسان بعد از فوت از آن بهره میبرد فرزند صالحی است که فرد، تربیت کرده و این فرزند بعد از مرگ با انجام کارهای نیک برای پدر و مادر ثواب جمع آوری میکند و درمقابل والدینی که فرزندان ناصالح تربیت میکنند بعد از رحلت از این دنیا عقوبت رفتارهای فرزندان خود را میبینند.
فرزندان صالح موجب سربلندی والدین میشوند و زندگی را برای والدین شیرین و لذت بخش مینمایند اما فرزند ناصالح زندگی را تلخ و بیروح میکند و پدر و مادر همواره در اضطراب و تشویش به سر میبرند و مشکلات متعدد فردی و اجتماعی را پیش روی خود میبینند.
گاهی اوقات فرزندان باعث میشوند که پدر و مادر گرفتار بیماریهای متعدد شوند و حتی منجر به فوت آنها میشوند .
یکی از گروههایی که در روز قیامت شفاعت میکنند و موجب آمرزش گناهان میشوند فرزندان صالح میباشند.
پدر و مادری که با تلاش و زحمت فرزند نیکوکار تربیت میکنند خداوند این زحمات را در روز قیامت چندین برابر جبران میکند و آن موقع انسان به اهمیت موضوع پی میبرد اما افرادی که فرزند ناصالح داشته باشند نه تنها در روز قیامت بهرهای نمیبرند بلکه این فرزندان جلوی راه پدر و مادر را میگیرند و از ایشان مطالبه میکنند که چرا برای تربیت و اصلاح ما تلاش نکردید و موجب شدید ما سزاوار جهنم شویم و در این موقع است که انسان ندای" یا حسرتی علی ما فرطت فی جنبالله" سر میدهد که ای کاش به موقع به فکر بودم و برای این روز کاری کرده بودم .
دعا و استغفار براى بچه دار شدن
امام سجاد علیهالسلام به یکى از اصحاب خود فرمود: براى بچه دار شدن بگو "رب لا تذرنى فردا و انت خیر الوارثین ، و اجعل لى من لدنک ولیا یرثنى فى حیاتى و یسغفر لى بعد موتى و اجعله خلفا سویا و لا تجعل للشیطان فیه نصیبا، اللهم انى استغفرک و اتوب الیک انک انت الغفور الرحیم".
یعنى خدایا مرا تنها مگذار و تو بهترین وارث هستى، براى من از نزد خود کسى را قرار ده که از من ارث برد در حیاتم و استغفار کند براى من بعد از مرگم، و او را سالم قرار ده و براى شیطان در او نصیبى قرار مده، بار خدایا از تو طلب آمرزش مىکنم و به سوى تو بر مىگردم، توئى آمرزنده مهربان، این دعا را هفتاد باز بخواند، هر که این دعا را بسیار خواند، خداوند آنچه امید دارد از مال و فرزند همراه با خیر دنیا و آخرت به وى خواهد داد .
خداوند مىفرماید: "استغفروا ربکم انه کان غفارا یرسل السماء علیکم مدرارا و یمددکم باموال و بنین و یجعل لکم جنات و یجعل لکم انهارا"
تربیت فرزند قبل از تولد
شاید این سوال برای بسیاری از افراد مطرح باشد که تربیت فرزند از چه زمانی شروع میشود و والدین از چه موقعی باید خود را برای تربیت او آماده کنند و مقدمات لازم را فراهم کنند. آیا تربیت از آغاز سن بلوغ شروع میشود یا از دوران نوجوانی، از دوران کودکی شروع می شود یا از دوران نوزادی، در دوران بارداری شروع میشود یا در حین انعقاد نطفه؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که تربیت فرزند سالها قبل از تولد فرزند آغاز میشود به این معنی که کلیه رفتارهای پدر و مادر و بلکه پدربزرگها و مادربزرگها در تربیت فرزند و روحیات فرزند تاثیرگذار است و هر کدام از اتفاقات و رویدادهای قبل از تولد فرزند که در زندگی پدر و مادر رخ میدهد میتواند در تربیت فرزند موثر باشد.
بنابر این اگر کسی میخواهد صاحب فرزند سالم و صالح شود باید سالهای قبل از ازدواج نیز اعمال و رفتار خود را کنترل کند.
در زیارات وارده برای اهل بیت علیهم السلام این عبارت زیاد آمده است که اشهد انکم کنتم فی الاصلاب الشامخه و الارحام المطهره . این عبارت بیانگر این است که اهل بیت در طول نسلهای قبل از خود دارای پدران و مادران پاک و عاری از شرک بودهاند و این عبارت تایید کننده بحثهای قبل میباشد که تربیت فرزند متاثر از رفتارهای آبا و اجداد نیز است.
طبیعتا هر چه پدر و مادر به زمان انعقاد نطفه نزدیکتر میشوند باید بیشتر مراقب رفتارهای خود باشند، زیرا تاثیرگذاری این ایام بیشتر است.
شاید به همین دلیل باشد که خداوند قبل از بارداری حضرت خدیجه سلام الله علیها به پیامبر ماموریت میدهد تا 40 روز به عبادت بپردازد.
با توجه به مباحث ذکر شده این تذکر خالی از لطف نیست که افراد قبل از ازدواج باید دقتهای لازم را در انتخاب همسر داشته باشند و بدانند داشتن اصل و نسب سالم یکی از ملاکهای مهم ازدواج است.
داشتن همسری متدین و دارای اخلاق نیکو یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر تربیت فرزند است.
ما نمیتوانیم از مادری که دارای تدین نیست و به حلال و حرام الهی احترام نمیگذارد انتظار داشته باشیم که بتواند فرزند صالح تربیت کند.
مادری که رفتارهای او آمیخته با گناه باشد قطعا فرزند او نیز متاثر خواهد بود، این مطلب در مورد پدران نیز صدق میکند. پدران ناصالح نیز نمیتوانند فرزندان صالح داشته باشند، البته این نکته هم قابل توجه است که رفتار و روحیات پدر و مادر اختیار را از فرزند سلب نمیکند زیرا اینها جزئی از علت تربیت هستند به این معنی که عوامل دیگری بر تربیت و رفتار فرزند موثر است که بخش اعظم آنها مربوط به رفتار فرزند میباشد که در آینده حق انتخاب آنها را دارد و میتواند خود را سعادتمند کند.