منظور از ویژگیهای اهل بیت (علیهم السلام) در روش آشناسازی گفتاری، بیشتر بر شمردن خصوصیات خانوادگی، نژادی و محل زندگی ائمه اطهار (علیهم السلام) است.
قبل از پرداختن به سیره توجه به این نکته تربیتی لازم است که توصیف ویژگیهای محیط و خانواده ای که فرد در آن زندگی می کند در شناخت شخصیت او بسیار مؤثر است؛ زیرا شخصیت انسان در حقیقت برآیند عواملی چون وراثت و محیط است که در قالب خانواده، ویژگیهایی فردی و محل زندگی نمود پیدا می کنند. آنچه فرد هنگام تولد از ناحیه والدین به همراه دارد که بیشتر به جنبه ظاهری و جسمی مربوط می شود، بخش وراثتی او را تشکیل می دهد و به صورت طبیعی رشد می کند. اما آنچه فرد پس از تولد از محیط، خانواده، مربیان و جامعه دریافت می دارد بخش دیگر شخصیت او را تشکیل داده و از آن به عامل محیطی تعبیر می شود. هر کدام از این دو عامل در شکل گیری شخصیت و معرفی فرد به دیگران نقش اساسی دارد.
با توجّه به این مطالب وقتی به سیره و احادیث معصومان (علیهم السلام) مراجعه شود، موارد متعددی وجود دارد که در معرفی اهل بیت به ویژگیهای خانوادگی و حسب و نسب ایشان اشاره شده است. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرماید: «... یکون بعدی اثنا عشر خلیفة، کلهم من قریش»؛ «بعد از من دوازده خلیفه و امام هستند که همه ایشان از قریش می باشند.»
هم چنین در روایت دیگر از آن حضرت آمده است که فرمود: «... بعدی اثنا عشر خلیفه کلهم من بنی هاشم» پس از من دوازده جانشین هستند که تمامی ایشان از بنی هاشمند».
پیامبر اکرم؛ (صلی الله علیه و آله) در این احادیث با تکیه بر ویژگیهای قریش و هاشمی بودن اهل بیت و اینکه همه آنها از نژاد قریش و خاندان بنی هاشم هستند، ایشان را معرفی کرده است. از این کلام پیامبر به دست می آید که انتساب اهل بیت (علیهم السلام) به چهره های شاخصی چون قریش و هاشم که میان اعراب و مسلمانان صدر اسلام معروف بودند و همه آنها را می شناختند، قابل توجه است.
روش آشنا سازی و معرفی با بیان ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی در سیره ائمه اطهار (علیهم السلام) نیز مشاهده می شود که آنگاه در معرفی خود و گاه در معرفی امام دیگر از آن استفاده کرده اند؛ چنان که امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا بدین طریق خود را به لشکر عمر سعد معرفی کرد و فرمود: آیا من فرزند دختر پیغمبر شما و فرزند وصی پیامبر نیستم؟ آیا حمزه سید شهدا عموی پدرم و جعفر طیار ذوالجناحین عموی من نیستند؟ به خدا سوگند از مشرق تا مغرب غیر از من کسی فرزند دختر پیامبر اسلام نیست و تنها من فرزند دختر پیغمبر شما هستم.
امام سجاد (علیه السلام) در مجلس یزید ضمن سخنرانی و خطبه ای که به درخواست اهل مجلس ایراد کرد برای شناسایی خود و اهل بیت پدرش سخنرانی نمود.
در فرآیند آشناسازی کودکان با اهل بیت (علیهم السلام) - چنان که در سیره معصومان (علیهم السلام) هم آمده - خوب است ویژگیهای فردی، خانوادگی و محیطی و گاه شرح کوتاهی از زندگی ایشان به کودک ارایه گردد. مثلاً، به کودکان تفهیم شود که محل زندگی و وطن اصلی ائمه اطهار (علیهم السلام) شهر مدینه بوده که جایگاه رسول خدا است و همه مسلمانان نسبت بدان اظهار علاقه می کنند. ضمنا مناسب است توصیف ساده ای از شهر مدینه و چگونگی استقرار مسلمانان در آن بیان گردد. ارایه این اطلاعات به کودکان همراه با تأکید بر اینکه اهل بیت (علیهم السلام) همگی فرزندان و از خانواده پیغمبر اسلام بوده اند، موجب می شود که آنها بهتر با ائمه آشنا شوند و این آشنایی در ذهن کودکان جا گیرد.